Η σημασία της ερωτικής αποτυχίας

«Θες να μάθεις να πετάς; Μάθε πρώτα να πέφτεις!»

Ζούμε σ’ έναν πολιτισμό που εκθειάζει την ατομική επιτυχία• υπνωτισμένοι από τον μύθο του «αμερικανικού ονείρου» τραβάμε για την τύχη μας προσπαθώντας να ανελιχθούμε ολοένα και ψηλότερα, να χτίσουμε ένα όνομα, να αποκτήσουμε κέρδη και δύναμη και φήμη – ο καθένας για τον εαυτό του και όλοι σε βάρος ο ένας του άλλου. Και φυσικά σ’ έναν πολιτισμό όπως αυτός ο έρωτας τείνει να μετατραπεί ο ίδιος σε δείκτη μέτρησης της δύναμης: οι επιτυχίες στον έρωτα μοιάζουν σαν σφραγίδες σε συστατική επιστολή, από κείνες που συγκεντρώνεις για να εμπλουτίσεις το βιογραφικό σου. Όσο περισσότερες επιτυχίες έχεις να επιδείξεις, τόσο περισσότερο είσαι «κάποιος», τόσο περισσότερο «μετράς».

Αρκεί να μελετήσουμε τη θεματολογία όλων εκείνων των “lifestyle” περιοδικών για να επιβεβαιώσουμε πως η ερωτική επιτυχία ταυτίζεται με το κοινωνικό status: «Συμβουλές για να γίνετε φοβερός εραστής», «Τι χρειάζεται να γνωρίζει ένας άντρας», «Πώς να τον εντυπωσιάσετε στο κρεβάτι», «Τι πρέπει να αποφεύγετε στην πρώτη έξοδο» και άλλα. Μοιάζει λες και το πεδίο του έρωτα έχει μετατραπεί σ’ ένα πελώριο σύστημα Εξετάσεων – όπου μια χούφτα «ειδικοί» αναλαμβάνουν τον ρόλο της Καθοδήγησης κι εσύ πασχίζεις να μελετήσεις όλες τις οδηγίες, μπας και πάρεις καλό βαθμό και περάσεις στο Πανεπιστήμιο.

Παράλληλα η ερωτική αποτυχία ή η απώλεια αντιμετωπίζεται λες και ήρθε το τέλος του κόσμου. Ο χωρισμός χρίζει την ανάγκη «συμβουλών», μη πω και θεραπείας, ώστε να μπορέσεις να τον «ξεπεράσεις», ενώ η ερωτική απόρριψη (η χυλόπιτα, κοινώς) μοιάζει λες και έμεινες μετεξεταστέος στην τάξη – και ντρέπεσαι γι’ αυτό, προσπαθώντας να αποκρύψεις τον βαθμό απ’ τους γνωστούς και φίλους σου. Γιατί ποιος θέλει να είναι «αποτυχημένος» σε μια κοινωνία που θέλει μονίμως να σε βλέπει με το χαμόγελο καρφιτσωμένο στα χείλη – σαν κακή εκδοχή του Τζόκερ. Με τι μούτρα θα βγεις στα κοινωνικά δίκτυα, αν δεν ανεβάζεις φωτογραφίες αγκαλιά με τον δεσμό σου; Πως θα παρουσιαστείς σ’ ένα πιθανό καινούργιο φλερτ, αν δεν κουβαλάς πίσω σου μια προϊστορία άφθονων ερωτικών κατακτήσεων – μοιάζει με εκείνες τις θέσεις εργασίας που ζητούν «προϋπηρεσία», αγνοώντας το απλό γεγονός πως πάντα, όλοι, χρειάζεται να ξεκινήσουν από το μηδέν.

Μοιάζει λες και το πεδίο του έρωτα έχει μετατραπεί σ’ ένα πελώριο σύστημα Εξετάσεων – όπου μια χούφτα «ειδικοί» αναλαμβάνουν τον ρόλο της Καθοδήγησης.

Και όπως συμβαίνει στο «αμερικανικό όνειρο», αμφότερες η «επιτυχία» και η «αποτυχία» στον ερωτικό τομέα χρεώνονται σε ΣΕΝΑ – στην ικανότητά σου, στην εμπειρία σου, στο ακατανίκητό σου σεξ-απίλ. Όχι στην τύχη, όχι στις συγκυρίες, όχι στις κοινωνικές νόρμες, όχι σε παράγοντες που υπερβαίνουν απολύτως τον έλεγχό σου – όχι, σε σένα και μόνο. Είσαι υπεύθυνος για τις επιτυχίες σου όπως και για τις αποτυχίες σου. Η ερωτική επιτυχία χρίζει επαίνων, σα να βρήκες μια καλή δουλειά ή να έχεις πάρεις προαγωγή. Η ερωτική αποτυχία από την άλλη… σηκώνει κάποιες παρήγορες συμβουλές ή συγκαταβατικά βλέμματα, μα ως εκεί. Καλύτερα να μην την προβάλλουμε και τόσο – μη μας πούνε και χαμένους σε τελική ανάλυση.

Η θέση που υποστηρίζω σε αυτό το κείμενο είναι η αντίθετη: πως αμφότερες η «επιτυχία» και η «αποτυχία» στηρίζονται σε παράγοντες που συχνά υπερβαίνουν τον έλεγχό μας – άρα δεν είμαστε τόσο «υπεύθυνοι» γι’ αυτές όσο νομίζουμε. Και, κατά δεύτερον, πως η «αποτυχία» στον ερωτικό τομέα δεν είναι τόσο «αποτυχία» όσο νομίζουμε – ή όσο μας κάνουν να νομίζουμε.

Οι κοινωνικές νόρμες της ερωτικής επιτυχίας

Μια κοινωνία που δίνει μονόπλευρη έμφαση στην ατομικότητα, τείνει να υπερεκτιμά τον ρόλο του «προσωπικού ελέγχου» που ασκούμε στα πράγματα και τις καταστάσεις. Σχεδόν ψυχαναγκαστικά, θα λέγαμε, νομίζεις πως τα πάντα εξαρτώνται από σένα τον ίδιο – από όσα κάνεις, ή, ακόμα χειρότερα, από όσα ΔΕΝ κάνεις, και εν τέλει καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα.

Αν κάτι δεν πάει καλά στην ερωτική σου ζωή, μάλλον κάτι «κάνεις λάθος», σωστά; Μάλλον δεν διάβασες σωστά τις οδηγίες. Ίσως χρειάζεται να «αλλάξεις» ορισμένες συμπεριφορές – τον τρόπο που επιλέγεις να επικοινωνήσεις, τον κόσμο που προσεγγίζεις τον κόσμο, τα ενδιαφέροντά σου ή την εξωτερική σου εμφάνιση. Μήπως αν έβαφες με άλλο χρώμα τα μαλλιά σου; (αν είσαι γυναίκα). Εννοείται τα παραπανίσια κιλά πρέπει να φύγουν. Αν κόψω το μακρύ μαλλί (αν είσαι άντρας), πόσοι άντρες έχουν μακρύ μαλλί σήμερα. Μήπως να φορέσω άλλα ρούχα; Μπα, μάλλον φταίνε τα μέρη που συχνάζω, ή τα ενδιαφέροντά μου. Κι ένα αμάξι δεν θα έβλαπτε. Ίσως πάλι είναι ο τρόπος προσέγγισης – πρέπει να αναπροσαρμόσω το στυλ που φλερτάρω, να κάνω «κινήσεις» με διαφορετικό τρόπο, να την προσεγγίζω αλλιώς. Μπα, ό,τι και να λέμε, το χρήμα είναι, πρέπει να μαζέψω λεφτά, δεν υπάρχει άλλος τρόπος.

Σε περίπτωση, πάλι, που διανύεις μια φάση χωρισμού, και εφόσον είσαι εσύ εκείνος/η που βιώνει την εγκατάλειψη, τότε τα βάφεις μαύρα. Τι έκανα λάθος; Γιατί με άφησε; Μήπως έπρεπε να είχα διαφορετική στάση; Μήπως δεν έπρεπε να είχα πει αυτό ή εκείνο; Είμαι λοιπόν καταδικασμένος να ζω μόνος/η;

Ο κοινός παρονομαστής όλων αυτών είναι πως τα πάντα «πρέπει» να ξεκινούν και να τελειώνουν σε σένα και μόνο. Κάτι «έκανες λάθος», γι’ αυτό και δεν εξελίχθηκαν τα πράγματα όπως έπρεπε. Ακόμα χειρότερα: ΕΙΣΑΙ λάθος ο ίδιος ή η ίδια! Η εμφάνισή σου είναι λάθος, ο χαρακτήρας σου είναι λάθος, τα γούστα σου είναι λάθος! Λυπάμαι, φίλε μου, μα στην χώρα των Κινέζων πρέπει να ομιλείς κινέζικα για να τα βγάλεις πέρα – ακόμα καλύτερα, να γίνεις ο ίδιος Κινέζος, σαν τους άλλους. Αλλιώς ξέχασε το πολύτιμό σου τρόπαιο και κάτσε στη μοναξιά σου να μαραζώσεις.

Μα αν η ερωτική σου ζωή είναι επιτυχημένη – ε ρε γλέντια! Δεν έχεις να ντραπείς το παραμικρό, είσαι αξιοζήλευτος/η! Φυσικά αν έχεις επιτυχίες στον ερωτικό τομέα, αυτές οφείλονται εξίσου και πρωτίστως σε ΣΕΝΑ και στις μοναδικές σου ικανότητες – στην ασυναγώνιστη εμφάνισή σου, στο μοναδικό σου λέγειν, σε αυτό το φοβερό σου στυλ, στα κόλπα που γνωρίζεις στο κρεβάτι, στην ικανότητά σου να εξυψώνεις το/τη σύντροφό σου και να τον/την κάνεις να αισθάνεται μοναδικός/η! Εξ’ άλλου η αυτοπεποίθηση μοιάζει με εκείνα τα αρώματα που μαγνητίζουν τον κόσμο από μακριά – έχε πίστη στον εαυτό σου, σε ΣΕΝΑ, και όλοι οι δρόμοι θα ανοίξουν ως δια μαγείας!

Ε, λοιπόν… αρχίδια, αγαπητοί. Αρχίδια πασπαλισμένα με χρυσόσκονη. Λυπάμαι που καταρρίπτω τους μύθους σας, μα αυτά τα ροζ συννεφάκια μοιάζουν με νέφη που παρεμποδίζουν τον δρόμο μου – και μου προκαλούν ασταμάτητο βήχα. Επιτρέψτε μου λοιπόν να τα απομακρύνω από μπροστά μου. Και αν ο δρόμος δείχνει λίγο άδειος κι έρημος δίχως σύννεφα… τον προτιμώ έτσι. Σε τελική ανάλυση, αν έχω σύννεφα, προτιμώ να είναι δικής μου παραγωγής και όχι ετοιμοπαράδοτα από κάποια εξωτερική πηγή.

Αλήθεια, πόσο «επιλέγουμε» οι ίδιοι τη συμπεριφορά μας; Ακόμα περισσότερο, πόσο «επιλέγουμε» αυτό που είμαστε; Επιλέγουμε μήπως την εμφάνισή μας; Ναι – θα πει κάποιος. Επιλέγουμε αν θα κάνουμε μια δίαιτα, αν θα αλλάξουμε το μαλλί μας, αν θα φορέσουμε άλλα ρούχα, ακόμα και αν αποφασίσουμε να αλλάξουμε το σχήμα της μύτης μας. Επιλέγουμε αν θα φερθούμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αν θα συχνάζουμε σε εκείνα ή τα άλλα μέρη, αν θα προσεγγίζουμε έτσι ή αλλιώς την/τον σύντροφό μας. Και θα συμφωνήσω – ναι, εν μέρει τα επιλέγουμε όλα αυτά. Ας πούμε ότι τα επιλέγουμε, ως έναν βαθμό.

Μα επιλέγουμε εξίσου την επίδραση που θα έχουν όλα αυτά στο άτομο πάνω στο οποίο στοχεύουμε; Επιλέγουμε τα γούστα του ανθρώπου με τον οποίο φλερτάρουμε; Επιλέγουμε τις αντιδράσεις του/της συντρόφου μας σε κάποια συμπεριφορά μας; Τον τρόπο που εκείνος ή εκείνη θα ερμηνεύσει τις κινήσεις μας; Ακόμα και την επίδραση εκείνης της μίας, της φαινομενικά ασήμαντής μας κίνησης;

Μπορεί να σου πουν 100 γυναίκες πως προτιμούν ο άντρας να είναι «ορμητικός» και «αποφασιστικός» και «χύμα» και εσύ να την πέσεις με αυτόν τον τρόπο σε εκείνη τη ΜΙΑ που την προσελκύουν οι ντροπαλοί και μαζεμένοι άντρες. Μπορεί να χάσεις όλα εκείνα τα παραπανίσια κιλά και να γνωρίσεις εκείνον τον ΕΝΑΝ άντρα που του αρέσουν οι παχουλές. Μπορεί να είσαι τρυφερός και συγκαταβατικός στη διάρκεια μιας σχέσης και να πέσεις πάνω στη ΜΙΑ γυναίκα που τη βρίσκει με τους αγριάνθρωπους.

Μα γι’ αυτόν τον ΕΝΑ ή γι’ αυτήν τη ΜΙΑ… πες μου, δεν θα πέταγες στον κάλαθο των αχρήστων όλες εκείνες τις «συμβουλές», όλα τα lifestyle, όλες τις κυρίαρχες κοινωνικές τάσεις; Δες λοιπόν, πάσχισες τόσο καιρό να γίνεις σαν τους άλλους… και έπεσες πάνω στο ένα και μοναδικό πρόσωπο που δεν σε θέλει έτσι!

Γιατί στον έρωτα, αγαπητοί, δεν χωράνε υπολογισμοί και βολικά καλούπια! Σαν τον δραπέτη απ’ το κλουβί, πάντα θα βρίσκει τρόπο να σπάει το κέλυφος κάθε κοινωνικού καταναγκασμού, κάθε επικρατούσας νόρμας, κάθε «πρέπει» – τα «θέλω» του είναι πάντα ισχυρότερα! Ο έρωτας δεν προσαρμόζεται στις γαμημένες σας στατιστικές και στα γαμημένα τετράγωνα κουτιά σας. Εδώ δεν έχουμε συστατικές επιστολές και «100 κατασκευαστές πλυντηρίων συνιστούν». Εδώ δεν μετράει πάντα η γνώμη της πλειοψηφίας, ούτε οι συμβουλές των «ειδικών». Και αν εκατό «ειδικοί» με προτρέψουν να αλλάξω εκείνο το χαρακτηριστικό πάνω μου που «απωθεί» τις γυναίκες και τύχει να συναντήσω εκείνη τη ΜΙΑ, τη ΜΟΝΑΔΙΚΗ που της αρέσει ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ το χαρακτηριστικό; Και αν αυτή η μία είναι η γυναίκα της ζωής μου; Τι θα μου πουν μετά οι συμβουλές σας, τι θα κάνει για μένα η κοινή σας γνώμη;

Γιατί στον έρωτα, αγαπητοί, δεν χωράνε υπολογισμοί και βολικά καλούπια!

Νομίζεις πως έχεις τον έλεγχο, πως τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν σε σένα. Μωρέ, σάμπως και αυτή την εμφάνισή σου την επέλεξες ο ίδιος/η ίδια; Αν είσαι γυναίκα και οι άντρες σε γουστάρουν επειδή έχεις ωραία μούρη, είναι λόγος αυτός να ψωνίζεσαι και να χρεώνεις την επιτυχία στον «εαυτό σου»; Μα δεν κίνησες ούτε το μικρό σου δαχτυλάκι! Αν είσαι άντρας και προσελκύεις τα θηλυκά επειδή ξεχειλίζεις «αυτοπεποίθηση», σάμπως επέλεξες ο ίδιος αυτή την αυτοπεποίθησή σου; Ξύπνησες ένα ωραίο πρωινό και είπες «λοιπόν, τώρα θα νιώθω καλά με τον εαυτό μου!» και, ως δια μαγείας, άλλαξαν τα πάντα;

Αυτό είναι το «αμερικανικό όνειρο» μεταφρασμένο στη γλώσσα του έρωτα, αγαπητοί! Εκεί που νομίζουμε πως τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν σε μας – πως ασκούμε έλεγχο σε όλα όσα επηρεάζουν τη ζωή μας. Αν επιτυγχάνουμε, είναι επειδή ΕΜΕΙΣ το θέλαμε και το αποφασίσαμε. Αν αποτυγχάνουμε, είναι πάλι επειδή ΕΜΕΙΣ κάτι δεν κάναμε «σωστά».

Θα το ξαναπώ. Αρχίδια πασπαλισμένα με χρυσόσκονη.

Εδώ, ρε, η κοινωνία η ίδια σε καθημερινή βάση επιβεβαιώνει πως το «αμερικανικό όνειρο» είναι ένας μύθος και μισός – ένας μύθος που χτίστηκε ίσα για να δίνει την ψευδαίσθηση πως είμαστε κάποιοι, ίσα για να ανυψώνει το Εγώ μας. Αν δεν κατορθώνεις να βρεις μια καλή δουλειά ή αν είσαι καιρό άνεργος, δεν «φταις» εσύ, μα οι κοινωνικές συνθήκες εντός των οποίων έχεις ριχτεί. Αν αισθάνεσαι μοναξιά, δεν «φταις» εσύ, μα η κοινωνία που επιβάλλει συγκεκριμένες νόρμες και αναγκάζει τον κόσμο να ζει κλειδαμπαρωμένος στα σπιρτόκουτα-διαμερίσματά του, παρέα με τις εικονικές του απολαύσεις. Είναι αξιοπερίεργο πως μια κοινωνία που τα πάντα είναι αλληλένδετα σε αυτήν δίνει τόση έμφαση στον ατομικό έλεγχο.

Και φυσικά εκείνος ο γελοίος οπτιμιστικός μύθος της «ατομικής θέλησης». «Αρκεί να θέλεις κάτι πραγματικά για να το αποκτήσεις». Σα να λέμε, δεν ήθελες κάτι κατά βάθος, γι’ αυτό και δεν το απέκτησες. Το αποκαλώ και «Μύθος του Κοέλιο». Προσθέστε μερικές τρούφες στη χρυσόσκονη που ανέφερα πριν.

Είναι αξιοπερίεργο πως μια κοινωνία που τα πάντα είναι αλληλένδετα σε αυτήν δίνει τόση έμφαση στον ατομικό έλεγχο.

Συμπέρασμα: δεν αρχίζουν και δεν τελειώνουν όλα σε σένα, ούτε στην κοινωνία, ούτε στον έρωτα. Δεν υπάρχουν μονόπλευρες αιτίες και αποτελέσματα, ούτε μπορούμε να μαθηματικοποιήσουμε τις αντιδράσεις των άλλων στις πράξεις μας και να εξάγουμε μόνιμα συμπεράσματα από αυτές.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχεις επιλογές – δεν δίνω άφεση στην παθητικότητα και στη ματαιότητα. Επιλογές πάντα υπάρχουν και διαφοροποιείται αισθητά ο δραστήριος από εκείνον που τα περιμένει όλα έτοιμα και σερβιρισμένα στο πιάτο του. Μα τίποτα μόνιμο και βέβαιο δεν μπορεί να βγει από αυτές τις επιλογές. Ίσως εδώ εδράζεται η γενναιότητα, κατά τη γνώμη μου: να επιλέγεις, να μη στέκεσαι παθητικός, να μην υπομένεις τη μοίρα σου… μα ταυτόχρονα να γνωρίζεις πως οι επιλογές σου αυτές δεν σου εξασφαλίζουν καμία βεβαιότητα, καμία σιγουριά, πως είναι αδύνατο να προκαθορίσεις τις αντιδράσεις του άλλου της άλλης – και προχωράς παρόλ’ αυτά.

Πώς προχωράς; Πώς αλλιώς. Επιλέγοντας να είσαι ο εαυτός σου, αδερφέ μου. Απλά και όμορφα – και όπως τα φέρει η τύχη ή η μοίρα, για την οποία δεν μπορείς να προκαθορίσεις το παραμικρό. Να είσαι ο εαυτός σου. «Γιατί όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι», όπως είχε πει ο Όσκαρ Ουάιλντ.

Πώς προχωράς; Πώς αλλιώς. Επιλέγοντας να είσαι ο εαυτός σου

Η αποτυχία δεν είναι πάντα αποτυχία

Τελικά, ποιος βαπτίζει με τίτλους τις πράξεις της ζωής μας; «Επιτυχία», «αποτυχία» – ποιος έδωσε αυτά τα ονόματα, τα εμποτισμένα με αξίες;

Φέρνω στο νου μου μια παρέα, σ’ ένα μπαρ. Ανάμεσά τους είναι ένα ζευγάρι – το ζευγάρι φιλιέται, αγκαλιάζεται, χουφτώνεται, αδιαφορώντας πλήρως για την υπόλοιπη παρέα τους, που στέκεται και τους παρατηρεί δίχως να έχουν κάποιο θέμα να συζητήσουν. Μια σκηνή σαν αυτή είναι αρκετή για να αποκαλύψει τον αχαλίνωτο εγωκεντρισμό που περικλείεται σ’ ένα ερωτικό ζευγάρι. Είναι αυτό «επιτυχία»;

Φέρνω στο νου μου ένα ερωτικό ζευγάρι – στα μάτια του κόσμου δείχνουν ιδανικοί, όμορφοι, πετυχημένοι. Μα η σχέση τους πασχίζει από έλλειψη επικοινωνίας και συχνούς τσακωμούς. Μα αν τους ρωτήσεις τι φταίει, αδυνατούν να δώσουν μια συγκεκριμένη εξήγηση, πέρα από το να τα ρίχνουν ο ένας στον άλλον. Μα δεν θέλουν να χωρίσουν – φοβούνται τον χωρισμό και τη μοναξιά. Και έτσι συνεχίζουν ν’ αναλώνονται, ο ένας με τον άλλον, ανίκανοι να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, και ανίκανοι να επικοινωνήσουν με τον εαυτό τους. Σάμπως γνώρισαν και ποτέ τον εαυτό τους, σάμπως ξέρουν τι θέλουν; Είναι αυτό «επιτυχία»;

Φέρνω στο νου μου ένα νεαρό αγόρι, στα δύσκολα χρόνια της εφηβείας – τότε που ο καθένας προσπαθεί να ξεχωρίσει και όλοι καταλήγουν να μοιάζουν σαν σταγόνες ο ένας με τον άλλον. Σε αντίθεση με τους δημοφιλείς συμμαθητές του, που έχουν ήδη μπαρκάρει στις θάλασσες του έρωτα και έχουν προσαράξει τα καράβια τους στις ωραίες της τάξης, εκείνος είναι μόνος. Και αισθάνεται άσχημα γι’ αυτό. Οι κοπέλες δεν του ρίχνουν δεύτερη ματιά και αγνοεί πως είναι να φιλάς, ή να βγαίνεις με ένα κορίτσι της επιλογής σου. Μα στη μοναξιά του στρέφεται σε έναν καλό φίλο: τα βιβλία. Μεγαλώνοντας καταλήγει να αποκτήσει γνώσεις και πνεύμα και στέρεους φίλους, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των «δημοφιλών» της τάξης του, που έμειναν στα ίδια – αμάξια και τιβί, εργασία και χαρά. Ποιος είναι, λοιπόν, ο πετυχημένος και ποιος ο αποτυχημένος;

Μια κοινωνία που μοναδικό κριτήριό της είναι το χρήμα, θα σου πει: πετυχημένος είναι αυτός με τα λεφτά. Μα άσ’ τη να μιλάει. Έχουμε δει πίσω από τους μύθους της.

Σκέψου πού θα ήταν η τέχνη, η λογοτεχνία, η μουσική, όλα όσα αγαπάμε και μας ευφραίνουν τις καρδιές, δίχως τις ερωτικές απογοητεύσεις. Φαντάζεσαι μια παγκόσμια τέχνη που θα μιλάει μόνο για επιτυχίες; Μια τέχνη στην οποία θα απουσιάζει ο καημός, η λαχτάρα, η απώλεια, η μοναξιά, το πάθος του ανεκπλήρωτου; Τι θα έμενε, λοιπόν, από τις τέχνες μας δίχως την ερωτική «αποτυχία» και την ικανότητα να ταυτιστούμε με αυτήν; Απαντήστε μου σε αυτό, αν μπορείτε, εσείς, οι κήρυκες του lifestyle και των πρωτοσέλιδων «συμβουλών».

Και αν ο ίδιος γνώριζες μόνο επιτυχίες, για πες μου – τι θα είχες οικοδομήσει μέσα στα θεμέλια της καρδιάς σου; Ξεχνάς πως κάθε οικοδομή για να ανυψωθεί χρειάζεται βάσεις; Και πως οι βάσεις μπήγονται βαθιά μέσα στο χώμα, στη λάσπη – στα σκατά; Ναι, αγαπητέ, στα σκατά! Τι θα κάνεις όταν έρθουν τα δύσκολα, αν έχεις μάθει μια ζωή να παίρνεις αυτό που θες δίχως προσπάθεια, δίχως αποτυχία, δίχως να νιώσεις μια στιγμή μονάχος ή μονάχη σου;

Η ερωτική επιτυχία είναι αναγκαία για να σε φέρει κοντά σε ένα άλλο πρόσωπο. Μα η ερωτική αποτυχία είναι αναγκαία για να σε φέρει κοντά στον εαυτό σου.

Και τα δύο είναι αναγκαία – γι’ αυτό και οι λέξεις «επιτυχία» και «αποτυχία» είναι παραπλανητικές, με τον ίδιο τρόπο που ένα Μετεωρολογικό Δελτίο είναι παραπλανητικό όταν λέει «θα έχουμε κακοκαιρία αύριο» και βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα. Λες και δεν είναι φυσικό να έχει «κακοκαιρία» τον χειμώνα.

Η ερωτική επιτυχία είναι αναγκαία για να σε φέρει κοντά σε ένα άλλο πρόσωπο. Μα η ερωτική αποτυχία είναι αναγκαία για να σε φέρει κοντά στον εαυτό σου.

Είναι αναγκαία η επιτυχία – γιατί ζωή δίχως έρωτα είναι πάντα φτωχότερη, και γιατί ο έρωτας συνιστά μια δύναμη που κινεί τα πάντα γύρω μας. Μα είναι αναγκαία και η, κακώς ονομαζόμενη, «αποτυχία»… Και λέγοντας «αποτυχία» δεν εννοώ το να επιλέγεις να είσαι μόνος σου. Εννοώ να βιώνεις την απόρριψη, την απώλεια, την απόκρουση, το φτύσιμο, την αδιαφορία, τον χωρισμό, την απομάκρυνση, τη μοναξιά! Να τα βιώνεις στο πετσί σου! Τόσο όσο χρειάζεται για να χαλυβδώσουν εκείνο το «κάτι» μέσα σου.

Μα υπάρχει κι ένας ακόμα λόγος που θεωρώ αναγκαία την απόκρουση, την απομάκρυνση, τη μοναξιά: για να εκτιμήσεις καλύτερα το ποθητό, όταν τύχει και έρθει σε σένα. Σαν τον άνθρωπο που επέστρεψε σπίτι του, μετά από ένα μακρύ και κουραστικό ταξίδι, και απολαμβάνει ένα ζεστό γεύμα. Πόσο εύγευστο είναι αυτό το γεύμα, πόσο υπέροχο! Άραγε θα το απολάμβανες το ίδιο αν δεν το είχες στερηθεί καθόλου;

Τι είναι, λοιπόν, επιτυχία. Τι είναι αποτυχία. Για πες μου.

© Το φονικό κουνέλι, Οκτώβρης 18