Ιστορίες από τον στρατό: Μια φορά κι έναν καιρό ο υπογράφων διένυε τη συναρπαστική στρατιωτική του θητεία στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Τρίπολης – μεταξύ άλλων. Για ένα διάστημα είχα αναλάβει την ευθύνη του ΚΨΜ – ήσυχες μέρες μακριά από σκοπιές και όπλα. Οι ώρες όμως περνούσαν αργά και βασανιστικά: όταν ο στρατός δεν σε μετατρέπει σε άβουλο πρόβατο καταμεσής μιας στάνης, σου υπενθυμίζει πως χρυσός κανόνας κάθε οργανωμένου πειθαρχικού συστήματος είναι η Βαρεμάρα.
Τι να κάνω κι εγώ – αναζητούσα τρόπους φυγής. Ευτυχώς, το πλαίσιο του στρατιωτικού νοσοκομείου επέτρεπε ανοίγματα που αλλού θα ήταν αδύνατα. Έτσι λοιπόν είχα εξοπλιστεί με κάποια βιβλία που διάβαζα, σκυμμένος πίσω από τον πάγκο – καθώς και με ένα στικάκι γεμάτο μουσικές επιλογές κι ένα σετ ηχειάκια. Κι έτσι λοιπόν έβαζα μουσική στο ΚΨΜ… δειλά στην αρχή, περισσότερο άνετα στη συνέχεια. Όχι ραδιόφωνο (όπως συνηθιζόταν στον στρατό) – μα επιλογές δικές μου.
Μια μέρα έπαιζαν επιλογές ροκ – ελαφρώς εξαγριωμένες. Εμφανίζεται τότε ένας καραβανάς αξιωματικός που τον έβλεπα για πρώτη φορά. Ήταν ο ορισμός του παλαιού καραβανά: γκριζομάλλης και με μια πυκνή μουστάκα. Αιφνιδιάστηκα. Δίχως να προλάβω να χαμηλώσω τη μουσική, μπήκε μέσα στο ΚΨΜ και μου χαμογέλασε: «ωπ, ωραία πράματα ακούω», είπε. «Έχεις τίποτα από Sex Pistols; Βάλε κανά Anarchy In The UK».
Είχα μείνει κάγκελο. Ο καραβανάς πήρε κάτι από το ΚΨΜ, χαιρέτησε χαμογελώντας κι έφυγε – κι αυτό ήταν, δεν τον ξαναείδα.
Σήμερα που τον σκέφτομαι νιώθω λες και ήταν βγαλμένος από κάποια άλλη ιστορία – έμοιαζε περισσότερο με αντάρτη του βουνού που κάπως ξέπεσε μέσα στο σώμα του στρατού. Παραμένει η συμπαθέστερη μορφή στρατιωτικού που γνώρισα κατά τη διάρκεια της θητείας μου.
******
Το Anarchy In The UK σηματοδοτεί, τυπικά, την έκρηξη του πανκ φαινομένου στη Βρετανία των 70s. Η σημασία των Sex Pistols και του δίσκου τους, “Never Mind The Bollocks”, δεν εδράζεται ούτε στη μουσική τους αξία, ούτε στη συνειδητοποιημένη στάση τους – ήταν ναρκισσιστές, ποζεράδες, μηδενιστές. Στην πορεία θα εμφανίζονταν άλλοι εκπρόσωποι του punk, σαφέστατα βαθύτεροι σε περιεχόμενο.
Μα δεν τους ενδιέφερε η καλλιτεχνική αρτιότητα – κάποιες φορές το στυλ είναι σημαντικότερο από το περιεχόμενο. Στην εποχή που ξεπρόβαλε η ατσάλινη πολιτική φυσιογνωμία της Μάργκαρετ Θάτσερ, σε καιρούς που η μοναδική υπόσχεση του μέλλοντος έμοιαζε να είναι είτε το δελτίο ανεργίας, είτε ένα μικροσκοπικό γραφείο και μια κακοφορεμένη γραβάτα, το punk ήταν εκείνο το αναπόφευκτο (μα αναγκαίο) φτύσιμο στα μούτρα. Απέναντι σε AYTO το μέλλον της γραβάτας κραύγαζε με την άγουρη φωνή του: NO FUTURE. Απέναντι στις εξαγγελίες του «πάντα μετά» φώναζε: RIGHT NOW – εδώ και τώρα.
Δήλωνε με στόμφο και προκλητικότητα τη διαφορετικότητά του. Ήταν η νεολαία που ξεπρόβαλε αγριεμένη μέσα απ’ τα ερείπια ενός ανύπαρκτου μέλλοντος. Ήταν το ροκ εν ρολ που γινόταν πάλι επικίνδυνο. Το ροκ εν ρολ που άφηνε στην άκρη την καλαισθησία κι έχωνε ξανά το κεφάλι του μέσα στη βρωμιά.
Μέχρι που η εξεγερμένη νεολαία βαρέθηκε, έβαλε στην άκρη τις κιθάρες της, άφησε την κοιλιά της να φουσκώσει, τα στήθη της να πέσουν, και βολεύτηκε κι εκείνη, όπως όπως, στο στερέωμα της καταναλωτικής μας ουτοπίας. Ένα μόνο μουσικό είδος έμελλε ν’ αναδειχτεί ξανά σαν κοινωνικό φαινόμενο και να ταρακουνήσει τα θεμέλια της καλοβαλμένης κοινωνίας κατά τις επόμενες δεκαετίες: αυτό ήταν το χιπ χοπ κατά τη διάρκεια της «χρυσής» περιόδου του (τέλη 80s, αρχές 90s). Μέχρι να ενσωματωθεί κι αυτό με τη σειρά του.
Κι αυτό ήταν: η δύναμη της μουσικής να ταρακουνάει και να ενοχλεί τον κόσμο κάπου χάθηκε μετά. Η νεολαία σε μεγάλο βαθμό ξέχασε ν’ ακούει μουσική που ενοχλεί την κοινωνία. Τώρα στην πλειοψηφία της ακούει μουσική που ενοχλεί μόνο την αισθητική μας (δείτε τι μουσικές έχουν πέραση σήμερα στους μαθητές των σχολείων, δείτε τους στίχους τους και θα καταλάβετε τι εννοώ).
Μα έχει ο καιρός γυρίσματα. Στο μεταξύ επιλέγω να θυμάμαι εκείνη τη φοβερή φυσιογνωμία εκείνου του αδιανόητου μουστακαλή καραβανά – και χαμογελώ. Όπως υπάρχουν πάντα περιθώρια για εκπλήξεις, έτσι υπάρχουν και περιθώρια γι’ αλλαγές. No future? Μπορεί ναι, μπορεί και όχι.
Γκέγκε;
