“All we need to do is make sure we keep talking”

Δύο φαινομενικά απλοί στίχοι, τόσο απλοί μες στη βαρύτητά τους, που τους υπαγορεύει ο ίδιος ο Stephen Hawking. Μοιάζουν έτσι με κάποιον μαθηματικό τύπο, αυτονόητο όπως το 2+2=4•τέτοιον που θα μπορούσε να συνοψίσει το σύνολο της πραγματικότητας στη σαφήνεια των σημείων του. Δύο απλοί στίχοι, που συνιστούν το επίκεντρο του τραγουδιού των Pink Floyd:

“It doesn’t have to be like this.
All we need to do is make sure we keep talking”

Κι όμως – επειδή ακριβώς είναι τόσο αυτονόητος, αυτός ο μαθηματικός τύπος δεν είναι καθόλου δεδομένος. Μοιάζει απλός και γι’ αυτό είναι εύθραυστος.

“Η επικοινωνία χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση”. Υπάρχει κάτι λιγότερο δεδομένο από αυτό; Στόματα υπάρχουν όσα οι άνθρωποι. Οι λέξεις και τα λόγια ξεχειλίζουν. Συχνά δίνουν την εντύπωση του διαλόγου. Μη ξεγελιέσαι: ο διάλογος δεν είναι καθόλου δεδομένος. Στόματα να μιλήσουν υπάρχουν. Αυτιά να ακούσουν και να συναισθανθούν όμως – λιγότερα. Άλλο επικοινωνώ και άλλο προσπαθώ να επιβάλλω την οπτική γωνία μου πάνω σου. Ίσως γι’ αυτό επιλέγεις κάποιες ώρες τη σιωπή – διότι σε κουράζει η ακατάσχετη φλυαρία που μεταμφιέζεται το ένδυμα του λόγου. Μια φλυαρία που γίνεται βαβούρα, τέτοια που κατακλύζει το κεφάλι σου και αντανακλά έναν κόσμο που μιλά ασταμάτητα… Έναν κόσμο που μιλά, μα δεν επικοινωνεί.

Η επικοινωνία μπορεί να λύσει άλυτους γόρδιους δεσμούς – να τους λύσει, όχι να τους κόψει με το σπαθί της μάχης. Δεν αντιλέγω: κάποιες φορές είναι αναγκαία η προσφυγή στα όπλα. Όμως τις περισσότερες φορές εκείνο που αποτυγχάνει δεν είναι ο διάλογος καθαυτός… μα η ανυπαρξία του. Η προσφυγή σ’ έναν εγωκεντρικό λόγο, η αδυναμία σου να δεις από μια άλλη οπτική γωνία, ο φόβος σου να μπεις στη θέση του άλλου, ο δισταγμός σου να διερευνήσεις στα μύχια των σκέψεών σου.

Και ορισμένες φορές: η αναισθησία σου.

Κάποιες φορές επιλέγεις τη σύγκρουση, βροντοφωνάζοντας το Εγώ σου. Ο διάλογος γίνεται βάρκα που πλέει στη φουρτούνα. Άλλες φορές επιλέγεις τη σιωπή. Και αυτό είναι το χειρότερο. Στη σιωπή δεν υπάρχει πια φουρτούνα, δεν υπάρχει σύγκρουση. Η βάρκα καταλήγει στον βυθό, παρέα με τα ψάρια και τα ξεχαρβαλωμένα σεντούκια θησαυρών – εκεί που δεν υπάρχουν ήχοι και τα σεντούκια μένουν παντοτινά κλειστά.

Αυτή η σιωπή είναι η φυγή μπροστά στον διάλογο – τον διάλογο με τον άλλο και τον διάλογο με τον εαυτό σου. Μια σιωπή που συχνά φοράει μια μάσκα με πλατύ χαμόγελο, ικανή να ξεγελάσει τους ανυποψίαστους.

Εμένα όμως δεν μπορείς να με ξεγελάσεις… σου έχω πει πως αγαπώ τους Pink Floyd; Όχι μόνο τη μουσική… μα και τους στίχους τους.

Υπάρχουν σιωπές που είναι γλυκές. Σιωπές που συμπληρώνουν την πληρότητά μας. Όμως η σιωπή που περιγράφω δεν είναι τέτοια. Η σιωπή που περιγράφω δεν είναι η σιωπή της πληρότητας. Όταν αποφεύγεις μόνιμα τον διάλογο (και μια ενδεχόμενη αντιπαράθεση) δια της σιωπής… πρόκειται για πράξη φυγής, όχι λύση.

Keep Talking. Ακόμα και όταν τα πράγματα δείχνουν να έχουν πάρει άσχημη τροπή. Η επικοινωνία από μόνη της δεν εγγυάται κάποια μαγική λύση. Κάποιες φορές, όμως, αυτή η μικρή βαρκούλα που αρμενίζει στη φουρτούνα είναι το μόνο που έχουμε.

Το ξέρεις πως κάθε βάρκα θέλει δυο κουπιά για να φτάσει κάπου;