Ουάσινγκτον Ίρβινγκ: Ερωτευμένος με μια πατημασιά

«Σ’ αυτή την κατάσταση ερωτικού παραληρήματος σεργιάνιζα κάποιο πρωινό δίπλα σ’ ένα όμορφο άγριο ποταμάκι, που είχα ανακαλύψει μέσα σε μια χαράδρα. Σε κάποιο σημείο ένας μικρός καταρράχτης ξεπηδούσε μέσα απ’ τα βράχια κι έπεφτε σε μια φυσική γούρνα, σκηνικό που ίσως να διάλεγε ένας ποιητής για καταφύγιο κάποιας Ναϊάδας. Εδώ συνήθως αποτραβιόμουν, για να καταβροχθίσω τα μυθιστορήματά μου. Όταν επισκέφτηκα αυτό το μέρος εκείνο το πρωί, εντόπισα ξεκάθαρα στο περιθώριο της γούρνας, που ήταν γεμάτη από ψιλή καθαρή άμμο, τα ίχνη ενός γυναικείου ποδιού με τις πιο λεπτές και κομψές αναλογίες. Αυτό ήταν αρκετό για μια φαντασία σαν τη δική μου. Τον ίδιο τον Ροβινσώνα Κρούσο, όταν ανακάλυψε τα ίχνη του ποδιού ενός άγριου στην παραλία του ερημικού του νησιού, δεν μπορεί να τον είχαν πολιορκήσει πιο αιφνιδιαστικά τόσες απανωτές φαντασιώσεις.

Προσπάθησα να ακολουθήσω τις πατημασιές, αλλά υπήρχαν μόνο λίγα ίχνη πάνω στην ψιλή άμμο, που μετά χάνονταν μέσα στη βλάστηση. Έμεινα να κοιτάζω με βλέμμα απλανές από την ονειροπόληση αυτό το περαστικό ίχνος ομορφιάς. Προφανώς δεν είχε γίνει από καμιά από τις αδερφές μου, γιατί δεν ήξεραν τίποτα γι’ αυτό το καταφύγιο. Εξάλλου το πόδι ήταν μικρότερο από τα δικά τους• ήταν αξιοπρόσεκτο για την υπέροχη λεπτότητά του.

Το βλέμμα μου έπεσε τυχαία πάνω σε δυο τρία αγριολούλουδα που κείτονταν μισομαραμένα στο έδαφος. Είχαν αναμφίβολα πέσει απ’ το μπούστο της άγνωστης νύμφης! Ιδού ένα νέο στοιχείο γούστου και ευαισθησίας. Τα φύλαξα ως ανεκτίμητα κειμήλια. Το μέρος όπου τα βρήκα επίσης ήταν ασυνήθιστα γραφικό αλλά και το πιο όμορφο κομμάτι του ποταμού. Από πάνω κρεμόταν μια όμορφη φτελιά με κλήματα τυλιγμένα γύρω απ’ τα κλαδιά της. Κάποια που θα διάλεγε ένα τέτοιο σημείο, που θα μπορούσε να βρει χαρά σε άγρια ποταμάκια, αγριολούλουδα και ήσυχες ερημιές, πρέπει να είχε φαντασία, συναίσθημα και τρυφερότητα• και με όλα αυτά τα προτερήματα πρέπει να ήταν όμορφη!

Ποια μπορεί όμως να ήταν αυτή η Άγνωστη που είχε περάσει έτσι, σαν σε πρωινό όνειρο, αφήνοντας μόνο λουλούδια και νεραϊδένιες πατημασιές να μιλούν για την ομορφιά της; Υπήρχε σ’ όλα αυτά ένα μυστήριο που μου προκαλούσε σύγχυση. Ήταν τόσο ακαθόριστο και άυλο, σαν εκείνες τις αιθέριες φωνές που συλλαβίζουν τα ονόματα των ανθρώπων στην ερημιά. Κάθε προσπάθεια να λύσω το μυστήριο ήταν μάταιη. Δεν μπορούσα να μάθω για καμιά ύπαρξη στη γύρω περιοχή, στην οποία να μπορούν να αποδοθούν αυτά τα ίχνη. Σύχναζα συνέχεια σ’ εκείνο το μέρος κι ένιωθα κάθε μέρα όλο και πιο ερωτευμένος. Σίγουρα δεν υπήρξε ποτέ έρωτας πιο αγνός και πιο πνευματικός και ποτέ εραστής δε βρέθηκε σε πιο αβέβαιη κατάσταση. Η περίπτωσή μου μπορούσε να συγκριθεί μόνο μ’ εκείνη του ερωτευμένου πρίγκιπα στο παραμύθι της Σταχτοπούτας• εκείνος όμως είχε ένα γυάλινο γοβάκι, για να εκδηλώσει την τρυφερότητά του. Εγώ, αλίμονο! Ήμουν ερωτευμένος με μια πατημασιά!

Η φαντασία είναι πότε θύτης και πότε θύμα. ‘Η μάλλον όχι• είναι επιπλέον η πιο επιδέξια απατεώνισσα, γιατί κοροϊδεύει τον εαυτό της και πέφτει θύμα της ίδιας της της πλάνης. Εμφανίζει πράγματα του αέρα, τους δίνει μια κατοικία κι ένα όνομα κι ύστερα υποτάσσεται στην εξουσία τους τόσο απόλυτα, σαν να ήταν πραγματικά. Τέτοια ήταν τώρα η περίπτωσή μου…»

**********

Το απόσπασμα ανήκει σ’ έναν εκ των πατέρων της αμερικανικής λογοτεχνίας: ο λόγος για τον Ουάσινγκτον Ίρβινγκ [Washington Irving] και το διήγημά του “Μάουντζοϊ” [“Mountjoy”, περιλαμβάνεται στο “The Crayon Papers”, 1820]. Μετάφραση: Μαίρη Κατωπόδη.

Ίσως θα ήταν καλύτερο να ερωτευόμαστε πατημασιές και όχι πρόσωπα. Γιατί κάποιες φορές ένας μισοτελειωμένος πίνακας ζωγραφικής είναι ωραιότερος από το τελικό αποτέλεσμα. Και μια λέξη που υπονοείται βαθύτερη από εκείνη που λέγεται. Και αν η φαντασία συνιστά πλάνη – τι θα ήμασταν δίχως τις πλάνες μας.