Θυμόμαστε αχνά τα γεγονότα της πρώιμης παιδικής μας
ηλικίας… τόσο αχνά που μοιάζουν να χάνονται μεταξύ πραγματικότητας και μύθου.
Έτσι φάνταζε στα μάτια μου, βγαλμένος από κάποιο παραμύθι, ο αινιγματικός αυτός
πρίγκιπας που πρωταγωνιστούσε σε μία από τις παλιότερες ταινίες που θυμάμαι·
ένα έργο καταχωνιασμένο στο χρονοντούλαπο των παλιότερών μου αναμνήσεων. Το
όνομα της ταινίας ήταν «Λαβύρινθος». Πρωταγωνιστές ήταν μια νεαρή κοπέλα σε
αναζήτηση του χαμένου μικρότερου αδερφού της, ένα πλήθος ξωτικόμορφες μαριονέτες,
κατασκευασμένες απ’ τον δημιουργό του “Muppet Show”, καθώς και αυτός ο πρίγκιπας με
το παράξενο μαλλί και την όμορφη, ταξιδιάρικη φωνή. Δεν ήξερα το όνομά του, δεν
είχα ιδέα ποιος μπορεί να ήταν. Γνώριζα μόνο πως αυτός ο παραμυθένιος,
εξώκοσμος σχεδόν ρόλος, του ταίριαζε γάντι. Ήταν λες και ερμήνευε τον ίδιο τον
εαυτό του.
ηλικίας… τόσο αχνά που μοιάζουν να χάνονται μεταξύ πραγματικότητας και μύθου.
Έτσι φάνταζε στα μάτια μου, βγαλμένος από κάποιο παραμύθι, ο αινιγματικός αυτός
πρίγκιπας που πρωταγωνιστούσε σε μία από τις παλιότερες ταινίες που θυμάμαι·
ένα έργο καταχωνιασμένο στο χρονοντούλαπο των παλιότερών μου αναμνήσεων. Το
όνομα της ταινίας ήταν «Λαβύρινθος». Πρωταγωνιστές ήταν μια νεαρή κοπέλα σε
αναζήτηση του χαμένου μικρότερου αδερφού της, ένα πλήθος ξωτικόμορφες μαριονέτες,
κατασκευασμένες απ’ τον δημιουργό του “Muppet Show”, καθώς και αυτός ο πρίγκιπας με
το παράξενο μαλλί και την όμορφη, ταξιδιάρικη φωνή. Δεν ήξερα το όνομά του, δεν
είχα ιδέα ποιος μπορεί να ήταν. Γνώριζα μόνο πως αυτός ο παραμυθένιος,
εξώκοσμος σχεδόν ρόλος, του ταίριαζε γάντι. Ήταν λες και ερμήνευε τον ίδιο τον
εαυτό του.
Φάνταζε να έχει έρθει από κάποιο άλλο σύμπαν. Ένας
επιβάτης του διαστήματος, ένας εξωγήινος που προσγειώθηκε στη γη,
ανακαλύπτοντας τους παράξενους (και ενίοτε κωμικούς) τρόπους των γήινων. Και ο
εξωγήινος αυτός πήρε ανθρώπινη μορφή· τόσο όσο χρειαζόταν για να θεωρούμε πως
είναι ένας από μας, μα αφήνοντας πάντα ένα περιθώριο για αμφισβήτηση. Και
χαμογελούσε με ανδρόγυνο χαμόγελο· και το μαλλί του φωσφόριζε μέσα στο σκοτάδι,
ξεπετώντας αχτίδες κοσμικής ενέργειας.
επιβάτης του διαστήματος, ένας εξωγήινος που προσγειώθηκε στη γη,
ανακαλύπτοντας τους παράξενους (και ενίοτε κωμικούς) τρόπους των γήινων. Και ο
εξωγήινος αυτός πήρε ανθρώπινη μορφή· τόσο όσο χρειαζόταν για να θεωρούμε πως
είναι ένας από μας, μα αφήνοντας πάντα ένα περιθώριο για αμφισβήτηση. Και
χαμογελούσε με ανδρόγυνο χαμόγελο· και το μαλλί του φωσφόριζε μέσα στο σκοτάδι,
ξεπετώντας αχτίδες κοσμικής ενέργειας.
Πολλά χρόνια μετά, ενήλικας πια, θα ανακάλυπτα πως
αυτός ο μεταμφιεσμένος γήινος ήταν μουσικός. Και κουβαλούσε μια ολόκληρη
ιστορία πίσω του, σημαδεύοντας την τέχνη και το image των
καιρών του. Θα ανακάλυπτα πως ήταν ένας showman και τα φώτα έμοιαζαν
να ξεπετάγονται από μέσα του σαν σπίθες στη φωτιά. Πάνω απ’ όλα όμως, θα
ανακάλυπτα πως ήταν – και παρέμενε πάντα – ένας εξερευνητής της τέχνης. Ένας
γνήσιος πρωτοπόρος, που ποτέ δεν δίσταζε να πειραματιστεί και να εξερευνήσει
νέους μουσικούς κόσμους.
αυτός ο μεταμφιεσμένος γήινος ήταν μουσικός. Και κουβαλούσε μια ολόκληρη
ιστορία πίσω του, σημαδεύοντας την τέχνη και το image των
καιρών του. Θα ανακάλυπτα πως ήταν ένας showman και τα φώτα έμοιαζαν
να ξεπετάγονται από μέσα του σαν σπίθες στη φωτιά. Πάνω απ’ όλα όμως, θα
ανακάλυπτα πως ήταν – και παρέμενε πάντα – ένας εξερευνητής της τέχνης. Ένας
γνήσιος πρωτοπόρος, που ποτέ δεν δίσταζε να πειραματιστεί και να εξερευνήσει
νέους μουσικούς κόσμους.
Αυτός ο ταξιδιώτης δεν είναι πια μαζί μας. Ο David Bowie απογειώθηκε
για άλλους κόσμους.
για άλλους κόσμους.
Είμαι βέβαιος πως στις αποσκεύες του πήρε πολλά και
όμορφα πράγματα. Θα βρεις εκεί την ταξιδιάρα ψυχεδέλεια του “Space Oddity”· θα εντοπίσεις τη γέννηση και την
εδραίωση του Glam
Rock,
όπως παρουσιάστηκε στο “The
Man
Who
Sold
The
World”
και στο “Hunky
Dory”·
θα συναντηθείς πρόσωπο με πρόσωπο με την ιδιόμορφη μορφή του Ziggy Stardust, ενός πλάσματος που
παρουσιαζόταν ως alter
ego
του
δημιουργού του – μα όλοι γνωρίζουμε κατά βάθος πως συνιστούσε την πραγματική
μορφή του.
όμορφα πράγματα. Θα βρεις εκεί την ταξιδιάρα ψυχεδέλεια του “Space Oddity”· θα εντοπίσεις τη γέννηση και την
εδραίωση του Glam
Rock,
όπως παρουσιάστηκε στο “The
Man
Who
Sold
The
World”
και στο “Hunky
Dory”·
θα συναντηθείς πρόσωπο με πρόσωπο με την ιδιόμορφη μορφή του Ziggy Stardust, ενός πλάσματος που
παρουσιαζόταν ως alter
ego
του
δημιουργού του – μα όλοι γνωρίζουμε κατά βάθος πως συνιστούσε την πραγματική
μορφή του.
Θα μεθοκοπήσεις για άλλη μια φορά, υπό τα λαμπρά
φώτα της ράμπας, με τους ήχους του “Aladdin Sane”… Μα το ταξίδι σου επιφυλάσσει
πολλούς ακόμα προορισμούς και άφθονες εκπλήξεις. Από την ανησυχητική δυστοπία
του “Diamond
Dogs”
στην ανακουφιστική Soul
του
“Young
Americans”
γνωρίζεις πως ο καλλιτέχνης έχει αρχίσει να μεταμορφώνεται. Και μαζί με αυτόν
μεταμορφώνεσαι και συ, ακολουθώντας τον πολυδαίδαλο λαβύρινθο της δημιουργικής
του φαντασίας.
φώτα της ράμπας, με τους ήχους του “Aladdin Sane”… Μα το ταξίδι σου επιφυλάσσει
πολλούς ακόμα προορισμούς και άφθονες εκπλήξεις. Από την ανησυχητική δυστοπία
του “Diamond
Dogs”
στην ανακουφιστική Soul
του
“Young
Americans”
γνωρίζεις πως ο καλλιτέχνης έχει αρχίσει να μεταμορφώνεται. Και μαζί με αυτόν
μεταμορφώνεσαι και συ, ακολουθώντας τον πολυδαίδαλο λαβύρινθο της δημιουργικής
του φαντασίας.
Η συνέχεια έμελλε να είναι περισσότερο πειραματική –
λες και το σκάφος σου τόσο καιρό περιπλανιόταν σε τροχιά μέσα στο ηλιακό μας
σύστημα, ενώ τώρα ήταν πια καιρός να φύγει από αυτό· να υπερβεί τα όρια του
γνωστού κόσμου, να φτάσει εκεί που αστραποβολούν τ’ αστέρια – και ακόμα
παραπέρα.
λες και το σκάφος σου τόσο καιρό περιπλανιόταν σε τροχιά μέσα στο ηλιακό μας
σύστημα, ενώ τώρα ήταν πια καιρός να φύγει από αυτό· να υπερβεί τα όρια του
γνωστού κόσμου, να φτάσει εκεί που αστραποβολούν τ’ αστέρια – και ακόμα
παραπέρα.
Ο δίσκος “Station to Station”, όπως λέει το όνομά
του, υπήρξε ένας σταθμός – αναγκαίος για ανεφοδιασμό και εξοπλισμό με νέα,
ανθεκτικότερα υλικά. Ξεκινούσε ένα ταξίδι εξερεύνησης και σαν άλλος
θαλασσοπόρος της μουσικής, ο David
Bowie
κρατούσε
το πηδάλιο του σκάφους. H
τριλογία
δίσκων “Low”,
“Heroes”
και “Lodger”
σήμαναν τη συνεργασία του Bowie
με
έναν άλλο αστράνθρωπο – τον Brian
Eno.
Ο καρπός της συνεργασία του Ίνο με τον Μπάουι απέφερε καρπούς: η τριάδα αυτών
των δίσκων, γνωστή και ως «Η Τριλογία του Βερολίνου», ανήκει στα ωραιότερα
μουσικά πειράματα της εποχής.
του, υπήρξε ένας σταθμός – αναγκαίος για ανεφοδιασμό και εξοπλισμό με νέα,
ανθεκτικότερα υλικά. Ξεκινούσε ένα ταξίδι εξερεύνησης και σαν άλλος
θαλασσοπόρος της μουσικής, ο David
Bowie
κρατούσε
το πηδάλιο του σκάφους. H
τριλογία
δίσκων “Low”,
“Heroes”
και “Lodger”
σήμαναν τη συνεργασία του Bowie
με
έναν άλλο αστράνθρωπο – τον Brian
Eno.
Ο καρπός της συνεργασία του Ίνο με τον Μπάουι απέφερε καρπούς: η τριάδα αυτών
των δίσκων, γνωστή και ως «Η Τριλογία του Βερολίνου», ανήκει στα ωραιότερα
μουσικά πειράματα της εποχής.
Ήταν εντυπωσιακό: o άνθρωπος που ταυτίστηκε όσο κανένας άλλος με το Glam κίνημα της δεκαετίας του 70, η μορφή που θα μπορούσε να αναπαράγει απλά εκείνο που τον είχε αναδείξει, είχε στραφεί σε άλλα μονοπάτια, επιθυμώντας να μην αφήσει ανεξερεύνητη καμια πτυχή της μουσικής. Γιατί ο Bowie υπήρξε ένας γνήσιος δημιουργός – και η τέχνη υπήρξε γι’ αυτόν ένα ατέρμονο πεδίο εξερεύνησης. Πέρα από εύκολες κατηγορίες, πέρα από στερεότυπα, πέρα από περιορισμούς και στεγανά.
Η δεκαετία του 80 προσέθεσε ακόμα περισσότερα στο
μύθο του. Συμμετοχές σε φιλμ, συνεργασίες και πλήθος δίσκων που τον κατέστησαν
γνωστό στο νεότερο κοινό της εποχής. Και ο ταξιδιώτης αυτός του πολυσύμπαντος
συνέχιζε να περιπλανιέται δω και κει, να εξερευνά, να αποζητά νέους τρόπους
έκφρασης – δεν επαναπαύτηκε ποτέ. Δίσκοι όπως ο πολύ πρόσφατος “The Next Day” το αποδεικνύουν. Όσο αφορά τον
τελευταίο του δίσκο; Ονομάζεται “Blackstar”
και κυκλοφόρησε μόλις πριν λίγες μέρες.
μύθο του. Συμμετοχές σε φιλμ, συνεργασίες και πλήθος δίσκων που τον κατέστησαν
γνωστό στο νεότερο κοινό της εποχής. Και ο ταξιδιώτης αυτός του πολυσύμπαντος
συνέχιζε να περιπλανιέται δω και κει, να εξερευνά, να αποζητά νέους τρόπους
έκφρασης – δεν επαναπαύτηκε ποτέ. Δίσκοι όπως ο πολύ πρόσφατος “The Next Day” το αποδεικνύουν. Όσο αφορά τον
τελευταίο του δίσκο; Ονομάζεται “Blackstar”
και κυκλοφόρησε μόλις πριν λίγες μέρες.
Δυο μέρες πριν το θάνατό του. Πριν την οριστική –
και τελική – του απογείωση.
και τελική – του απογείωση.
Πόσο πλουσιότερη έκανε τη μουσική μας ο ανήσυχος
αυτός ταξιδιώτης του διαστήματος… Πόσο χάραξε την εποχή του η ιδιαίτερη
φυσιογνωμία του. Πόσο θα μας λείψεις, Ντέιβιντ Μπάουι.
αυτός ταξιδιώτης του διαστήματος… Πόσο χάραξε την εποχή του η ιδιαίτερη
φυσιογνωμία του. Πόσο θα μας λείψεις, Ντέιβιντ Μπάουι.
Είμαι βέβαιος πως, κάπου εκεί ψηλά, πέρα απ’ τους
γνωστούς σε μας κόσμους, ο Bowie
συνεχίζει
τα ταξίδια του. Αποστολή εξετελέσθη, ίσως πει, γυρνώντας στον πλανήτη του. Και
εκεί θα τον υποδεχτούν οι όμοιοί του, χορεύοντας και τραγουδώντας. Και εκείνος,
χαρούμενος για όσα μας προσέφερε, θα σέρνει το χορό. «Παράξενοι αυτοί οι γήινοι»,
ίσως πει. «Μα πέρασα καλά μαζί τους».
γνωστούς σε μας κόσμους, ο Bowie
συνεχίζει
τα ταξίδια του. Αποστολή εξετελέσθη, ίσως πει, γυρνώντας στον πλανήτη του. Και
εκεί θα τον υποδεχτούν οι όμοιοί του, χορεύοντας και τραγουδώντας. Και εκείνος,
χαρούμενος για όσα μας προσέφερε, θα σέρνει το χορό. «Παράξενοι αυτοί οι γήινοι»,
ίσως πει. «Μα πέρασα καλά μαζί τους».
Και στα βήματά του θα ξεπετάγεται αστρόσκονη. Σαν
αυτή που βλέπουμε στα όνειρά μας.
αυτή που βλέπουμε στα όνειρά μας.
13 Responses
Μια ιδιαίτερα γοητευτική μορφή στον χώρο της μουσικής, που θεωρώ ότι έζησε την ζωή του όπως ήθελε. Ακούραστος και απίστευτα δημιουργικός!
Ήρθε, άφησε εδώ το υπέροχο μουσικό του στίγμα για πάντα και επέστρεψε εκεί από όπου έκανε την εμφάνισή του.
Εξάλλου, τα αστροπαίδια μόνο στο σύμπαν μπορούν να νιώσουν σαν στο σπίτι τους…
Πολύ θερμό, με χιούμορ και φαντασία το αφιέρωμά σου σ' αυτόν τον σπουδαίο καλλιτέχνη!
υ.γ.
Αν βρω χρόνο, θα βάλω την μουσική και θα παραπέμπω για πληροφορίες σ' εσένα, μια και το κείμενό σου με καλύπτει απόλυτα!
Δεν έχω να προσθέσω κάτι, αγαπητή μου Γλαύκη. Να έχεις ένα όμορφο βράδυ εύχομαι – και αν δεις κανένα αστέρι, αυτό το βράδυ ή τα επόμενα, νομίζω ξέρεις τι σημαίνει.
Θα τραγουδάνε μαζί με τον Φρέντυ τώρα επάνω! Νιώθω λες κι έχω χάσει ένα δικό μου πρόσωπο ρε γαμώ το! 🙁
Με τον Φρέντυ, τον Λου, τον Τζίμυ, τον Λέμμυ, την Τζάνις, τον Ρόνι, τον Φρανκ, τον Ίαν, τον Κερτ, τον Ρόρυ, τον Λέιν, και πολλούς, πολλούς ακόμα. Τυχερή η Μεγάλη Μπάντα τ' Ουρανού – τυχεροί και μεις για όσα μας άφησαν.
Σου έγραψα χθες ένα σχόλιο, που σήμερα εξαφανίστηκε. Έλεγα ότι είναι τόσο ωραίο το αφιέρωμά σου στον Μπάουι, ώστε θα παρεπέμπω σε σένα από το μπλογκ μου. Τι απέγινε άραγε; Το έφαγε ο δαίμων του διαδικτύου;
Άντε γεια, Λωτοφάγε: το σχόλιο το έγραψα στο άλλο σου μπλογκ. Γεράματα, Κούνελέ μου!
Χαχαχ! Δε πειράζει, Λωτοφάγε! Νομίζω θα μπορούσε ο καθένας να μπερδευτεί! Πάντως αν είχε χαθεί το σχόλιο, στην προκειμένη περίπτωση, δεν θα ευθυνόταν ο δαίμων του διαδικτύου αλλά μάλλον ο… βασιλιάς των ξωτικών, ο ίδιος ο Bowie, και λίγη απ' τη μαγική αστρόσκονη που άφησε στο διάβα του!
Όμορφο και λιτό το αποχαιρετιστήριο αφιέρωμα κούνελε!
Λάτρεψα την εκκεντρικότητα του και την τόλμη που είχε! Το Space Oddity είναι το ένα από τα δύο λατρεμένα μου κομμάτια. Το άλλο ήταν και το πρώτο με τον οποίο τον γνώρισα στα 12 μου , το Cat people. Για μένα που πρόλαβα την ντισκοτέκ ο Bowie συνδέθηκε με την πρώτη μου φορά στη ντισκοτέκ το '82. Και η συγκίνηση; Τεράστια!
Μμμ, γνώρισες τον Bowie στα 80ς, τον συνέδεσες με τις ντισκοτέκ. Ένα ακόμα παράδειγμα του πόσο μεγάλη υπήρξε η εξάπλωσή του, πόσο εύρος είχαν τα μουσικά του ταξίδια. Και μαζί με τα δικά του, τα δικά μας.
Ωραίο το αφιέρωμά σου στον Bowie (διαστημάνθρωπο / αστεράνθρωπο). Είμαι σε άρνηση, δε θέλω να το συνειδητοποιήσω. Δε θέλω να το σκέφτομαι. Ήταν και θα είναι πάντοτε ο αγαπημένος μου καλλιτέχνης.
Κανείς ποτέ δεν χάνεται αν δεν τον ξεχνάμε – και στην περίπτωση του Bowie, γνωρίζουμε καλά πως δεν πρόκειται να ξεχαστεί απ' τα εκατομμύρια των φίλων του. Την καλησπέρα μου Magicat.
Εμείς που αγαπάμε τον Bowie ευχαριστουμε για το όμορφο άρθρο σου. Ήμουν πολύ σοκαρισμένη για να το διαβάσω τη μερα που το δημοσιευσες
Κι εγώ σ' ευχαριστώ για το σχόλιο, Pippin!