Ήταν
1972 όταν προβλήθηκε στους κινηματογράφους
το “Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι”, σε
σκηνοθεσία Bernardo Bertolucci. Η
ταινία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις
σε ουκ ολίγες χώρες και έγινε αντικείμενο
συζητήσεων και διαξιφισμών που διήρκεσαν
μήνες και μήνες. Δεν ήταν λίγες οι χώρες
στις οποίες το φιλμ λογοκρίθηκε, με την
λογική πως απεικονίζει “πορνογραφικές”
σκηνές. Στη χώρα μας μάλιστα (όπως βλέπετε κάτω στη σελίδα από τον “Ταχυδρόμο” της
εποχής, που σκάναρα για την περίσταση), αρκετούς
μήνες μετά την αρχική παρουσίαση της
και εν μέσω Χούντας, η ταινία ακόμα δεν
είχε προβληθεί και συζητούσαν γι’ αυτήν άφθονες προσωπικότητες του κινηματογράφου
και του θεάτρου της εποχής.
1972 όταν προβλήθηκε στους κινηματογράφους
το “Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι”, σε
σκηνοθεσία Bernardo Bertolucci. Η
ταινία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις
σε ουκ ολίγες χώρες και έγινε αντικείμενο
συζητήσεων και διαξιφισμών που διήρκεσαν
μήνες και μήνες. Δεν ήταν λίγες οι χώρες
στις οποίες το φιλμ λογοκρίθηκε, με την
λογική πως απεικονίζει “πορνογραφικές”
σκηνές. Στη χώρα μας μάλιστα (όπως βλέπετε κάτω στη σελίδα από τον “Ταχυδρόμο” της
εποχής, που σκάναρα για την περίσταση), αρκετούς
μήνες μετά την αρχική παρουσίαση της
και εν μέσω Χούντας, η ταινία ακόμα δεν
είχε προβληθεί και συζητούσαν γι’ αυτήν άφθονες προσωπικότητες του κινηματογράφου
και του θεάτρου της εποχής.
Αλλού
τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα. Ήταν
χιλιάδες οι Ισπανοί που έφευγαν από τη
χώρα τους προκειμένου να μεταβούν στη
γειτονική Γαλλία και να δουν το φιλμ,
που το ισπανικό δικτατορικό καθεστώς
δεν επέτρεπε να προβληθεί. Όσο αφορά
τον ίδιο τον Bertolucci;
Οι ιταλικές αρχές κατέσχεσαν όλες τις
κόπιες του έργου, μια εβδομάδα μετά την
αρχική προβολή του και ο σκηνοθέτης
πέρασε από δικαστήριο. Εν έτει 1976 το
Ανώτατο Ιταλικό Δικαστήριο όρισε να
καταστραφούν όλα τα αντίγραφα της
ταινίας, ο Bertolucci
φυλακίστηκε για 4 μήνες,
ενώ παράλληλα στερήθηκε για πέντε χρόνια
τα δικαιώματα του πολίτη, μαζί με το
δικαίωμα της ψήφου!
τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα. Ήταν
χιλιάδες οι Ισπανοί που έφευγαν από τη
χώρα τους προκειμένου να μεταβούν στη
γειτονική Γαλλία και να δουν το φιλμ,
που το ισπανικό δικτατορικό καθεστώς
δεν επέτρεπε να προβληθεί. Όσο αφορά
τον ίδιο τον Bertolucci;
Οι ιταλικές αρχές κατέσχεσαν όλες τις
κόπιες του έργου, μια εβδομάδα μετά την
αρχική προβολή του και ο σκηνοθέτης
πέρασε από δικαστήριο. Εν έτει 1976 το
Ανώτατο Ιταλικό Δικαστήριο όρισε να
καταστραφούν όλα τα αντίγραφα της
ταινίας, ο Bertolucci
φυλακίστηκε για 4 μήνες,
ενώ παράλληλα στερήθηκε για πέντε χρόνια
τα δικαιώματα του πολίτη, μαζί με το
δικαίωμα της ψήφου!
Και
όλα αυτά για μια ταινία που απεικόνιζε
δύο μοναχικούς ανθρώπους να κάνουν
έρωτα.
όλα αυτά για μια ταινία που απεικόνιζε
δύο μοναχικούς ανθρώπους να κάνουν
έρωτα.
Αλήθεια, τι ήταν εκείνο που
“σόκαρε” τόσο πολύ τον κόσμο; Το γυμνό;
Μα γυμνό είχε υπάρξει σε άφθονες άλλες
ταινίες των καιρών (κυρίως από τα
τέλη της δεκαετίας του 60 στις ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του κινηματογράφου), για να μην
αναφέρουμε τα περιοδικά και την
πορνογραφία που ξεχείλιζε παντού.
Έπειτα, το γυμνό συνιστούσε αναπόσπαστο
κομμάτι κάθε μορφής τέχνης εδώ και…
κάμποσους αιώνες. Μήπως ήταν η παρουσία
του Μάρλον Μπράντο, σε μια ταινία που
απεικόνιζε σεξ; Ο κόσμος δε μπορούσε να
χωνέψει πως ένα ίνδαλμα του κινηματογράφου
μπορoύσε
να μιλάει ωμά για ένα τέτοιο θέμα, όπως
ένας φυσιολογικός άνθρωπος; Μήπως πάλι
ήταν εκείνη η σκηνή με το… βούτυρο; Από
αυτή προσπάθησαν να “διαφυλάξουν” τα
χρηστά ήθη οι συντηρητικοί και οι
δικτάτορες του κόσμου;
“σόκαρε” τόσο πολύ τον κόσμο; Το γυμνό;
Μα γυμνό είχε υπάρξει σε άφθονες άλλες
ταινίες των καιρών (κυρίως από τα
τέλη της δεκαετίας του 60 στις ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του κινηματογράφου), για να μην
αναφέρουμε τα περιοδικά και την
πορνογραφία που ξεχείλιζε παντού.
Έπειτα, το γυμνό συνιστούσε αναπόσπαστο
κομμάτι κάθε μορφής τέχνης εδώ και…
κάμποσους αιώνες. Μήπως ήταν η παρουσία
του Μάρλον Μπράντο, σε μια ταινία που
απεικόνιζε σεξ; Ο κόσμος δε μπορούσε να
χωνέψει πως ένα ίνδαλμα του κινηματογράφου
μπορoύσε
να μιλάει ωμά για ένα τέτοιο θέμα, όπως
ένας φυσιολογικός άνθρωπος; Μήπως πάλι
ήταν εκείνη η σκηνή με το… βούτυρο; Από
αυτή προσπάθησαν να “διαφυλάξουν” τα
χρηστά ήθη οι συντηρητικοί και οι
δικτάτορες του κόσμου;
Αξίζει
να μεγενθύνετε τη φωτογραφία και να
διαβάσετε τη σκαναρισμένη σελίδα από
τον “Ταχυδρόμο” του 1973, με απόψεις
προσώπων όπως ο Γιάννης Δαλιανίδης, ο
Λάμπρος Κωνσταντάρας, ο Στέφανος Ληναίος
και ο Άγγελος Αντωνόπουλος (του οποίου
η γνώμη ανήκει στις πλέον αξιόλογες),
τον καιρό που η ταινία δεν είχε ακόμα
προβληθεί στη χώρα μας – και, όπως
αναφέρεται στο άρθρο “είναι αμφίβολο
αν θα φτάσει ποτέ”.
να μεγενθύνετε τη φωτογραφία και να
διαβάσετε τη σκαναρισμένη σελίδα από
τον “Ταχυδρόμο” του 1973, με απόψεις
προσώπων όπως ο Γιάννης Δαλιανίδης, ο
Λάμπρος Κωνσταντάρας, ο Στέφανος Ληναίος
και ο Άγγελος Αντωνόπουλος (του οποίου
η γνώμη ανήκει στις πλέον αξιόλογες),
τον καιρό που η ταινία δεν είχε ακόμα
προβληθεί στη χώρα μας – και, όπως
αναφέρεται στο άρθρο “είναι αμφίβολο
αν θα φτάσει ποτέ”.
Όσο αφορά το περιεχόμενο της ταινίας; Η απεικόνιση της
αστικής αποξένωσης, της μοναξιάς που
πνίγει τον πόνο της στον έρωτα (ή πιο σωστά, στο σεξ) ανάμεσα
σε δύο σχεδόν άγνωστους ανθρώπους (που
δε γνωρίζουν καν το όνομα ο ένας του
άλλου), ελάχιστες φορές αποδόθηκε τόσο
πετυχημένα. Η ερμηνεία του Μπράντο (ως
συνήθως) είναι μοναδική, ενώ αξίζει να
αναφέρουμε πως είχε αρνηθεί να
απομνημονεύσει τις ατάκες του για πολλές
απ’τις σκηνές του έργου. Η Maria
Schneider από την άλλη θεώρησε
πως “το έργο την κατέστρεψε” και
αποκάλεσε τον Μπερτολούτσι “γκάνγκστερ”.
Η σκηνή του σοδομισμού δεν ανήκε στο
σενάριο – υπήρξε αυθόρμητη εκδήλωση
των Μπράντο και Μπερτολούτσι – ψεύτικη,
ασφαλώς, μα η Σνάιντερ ανέφερε πως το
κλάμα της ήταν αληθινό. Τον καιρό ωστόσο
που προβαλόταν το φιλμ, η Σνάιντερ συχνά
προκαλούσε με τις δηλώσεις της, μιλώντας
ανοιχτά σε συνεντεύξεις της για τη
σεξουαλική της ελευθεριακότητα και
επαινώντας τον Μπερτολούτσι για την
εξυπνάδα του.
αστικής αποξένωσης, της μοναξιάς που
πνίγει τον πόνο της στον έρωτα (ή πιο σωστά, στο σεξ) ανάμεσα
σε δύο σχεδόν άγνωστους ανθρώπους (που
δε γνωρίζουν καν το όνομα ο ένας του
άλλου), ελάχιστες φορές αποδόθηκε τόσο
πετυχημένα. Η ερμηνεία του Μπράντο (ως
συνήθως) είναι μοναδική, ενώ αξίζει να
αναφέρουμε πως είχε αρνηθεί να
απομνημονεύσει τις ατάκες του για πολλές
απ’τις σκηνές του έργου. Η Maria
Schneider από την άλλη θεώρησε
πως “το έργο την κατέστρεψε” και
αποκάλεσε τον Μπερτολούτσι “γκάνγκστερ”.
Η σκηνή του σοδομισμού δεν ανήκε στο
σενάριο – υπήρξε αυθόρμητη εκδήλωση
των Μπράντο και Μπερτολούτσι – ψεύτικη,
ασφαλώς, μα η Σνάιντερ ανέφερε πως το
κλάμα της ήταν αληθινό. Τον καιρό ωστόσο
που προβαλόταν το φιλμ, η Σνάιντερ συχνά
προκαλούσε με τις δηλώσεις της, μιλώντας
ανοιχτά σε συνεντεύξεις της για τη
σεξουαλική της ελευθεριακότητα και
επαινώντας τον Μπερτολούτσι για την
εξυπνάδα του.
Αυτά
τα ολίγα λοιπόν… Να προσθέσω, τέλος, πως το κείμενο που βλέπετε προοριζόταν αρχικά μόνο για τη σελίδα μας στο Facebook, όπου και προβαίνω σε μίνι-κινηματογραφικές παρουσιάσεις σαν αυτή. Ωστόσο λόγω της σκαναρισμένης σελίδας και του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει (όντας καθρέπτης σε μια άλλη, όχι τόσο περασμένη, εποχή), είπα να το δημοσιεύσω και στο Blog.
τα ολίγα λοιπόν… Να προσθέσω, τέλος, πως το κείμενο που βλέπετε προοριζόταν αρχικά μόνο για τη σελίδα μας στο Facebook, όπου και προβαίνω σε μίνι-κινηματογραφικές παρουσιάσεις σαν αυτή. Ωστόσο λόγω της σκαναρισμένης σελίδας και του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει (όντας καθρέπτης σε μια άλλη, όχι τόσο περασμένη, εποχή), είπα να το δημοσιεύσω και στο Blog.
Αυτά, σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να ηδονίζεται απ’ τη βία και να φοβάται τον έρωτα.
Τα λέμε πάλι στο Παρίσι, κάποιο φθινοπωρινό απόγευμα, χορεύοντας υπό τους ήχους της βροχής…
ΥΓ
– Στη φωτογραφία κάτω, πίνακας
του Francis Bacon, το
έργο του οποίου ενέπνευσε τον Μπερτολούτσι
και χρησιμοποιήθηκε στους αρχικούς
τίτλους της ταινίας. Είχε μάλιστα καλέσει τον
Μπράντο σε έκθεση του Bacon,
προκειμένου να αντλήσει
ο ίδιος έμπνευση από τα έργα. “Ήθελα να
είναι σα τις φιγούρες που βλέπουμε, ξανά
και ξανά, στο έργο του Μπέικον: Πρόσωπα
φαγωμένα απ’ το εσωτερικό τους”.
– Στη φωτογραφία κάτω, πίνακας
του Francis Bacon, το
έργο του οποίου ενέπνευσε τον Μπερτολούτσι
και χρησιμοποιήθηκε στους αρχικούς
τίτλους της ταινίας. Είχε μάλιστα καλέσει τον
Μπράντο σε έκθεση του Bacon,
προκειμένου να αντλήσει
ο ίδιος έμπνευση από τα έργα. “Ήθελα να
είναι σα τις φιγούρες που βλέπουμε, ξανά
και ξανά, στο έργο του Μπέικον: Πρόσωπα
φαγωμένα απ’ το εσωτερικό τους”.
 |
| Francis Bacon – Portrait of Lucian Freud, 1964 |
6 Responses
Καλησπέρα κούνελε.
Με έκανες σήμερα να ψάχνω τα πάντα γύρω από την ταινία, να διαβάσω κριτικές ( φυσικά και το ασπρόμαυρο φύλλο της εφημερίδας που επισυνάπτεις- όλο!) και να δω όσα βιντεάκια βρήκα….
Γνώριζα τον ντόρο που είχε γίνει και την υπόθεση, ποτέ δεν κατάφερα όμως ούτε να τη δω ούτε να ασχοληθώ περισσότερο.
Καλή συνέχεια και σε ευχαριστώ για το σκούντηγμα!
Νομίζω η συνέχεια Αριστέα είναι ξεκάθαρη: να δεις τη ταινία καθ' εαυτή, καθώς, αν κατάλαβα καλά, δε την έχεις δει ως τώρα. Και τότε θα βγάλεις τα συμπεράσματα σου. :))
Φιλιά!
Εξαιρετική ανάλυση, δουλειά και παρουσίαση φίλε Κούνελε…..! από αυτές που τις κρατάς σαν αρχείο για να έχεις να ανατρέχεις…..! να διαβάζεις, να μελετάς.
Όσο για το θέμα της ταινίας, εδώ είναι αυτό που λέμε, σκοντάφτουμε πάνω στον Δυτικό συντηρητισμό μιας ψευτο-ηθικής Κοινωνίας κατά δήλωση.
Μιας κοινωνίας που μέχρι και θεσμικά αβαντάρει την παιδεραστεία αλλά …..σοκαρίστηκε από μια ερωτική προχωρημένη σκηνή πρωκτικής διείσδυσης…..
Ουαι υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι……….
Εδώ ταιριάζει απόλυτα.
Καλό βράδυ φίλε.
Ακριβώς έτσι φίλε Γιάννη. Η υποκρισία και η δήθεν ηθική σε όλο της το μεγαλείο. Και ακόμα και αν, στις μέρες μας, θα λεγε κανείς πως έχουμε προοδεύσει (δεν απαγορεύονται οι ταινίες με τον ρυθμό που γινόταν κάποτε), κάτω από την επιφάνεια της αυξημένης "ελευθερίας" υπάρχει ακόμα ατελείωτος συντηρητισμός… Τους χαιρετισμούς μου!
πραγματικά ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω τι ήταν αυτό που τους σόκαρε τους καημένους τους… ψευτο-σεμνότυφους. διάβασα και τη σκαναρισμένη σελίδα του Ταχυδρόμου. τι λυπηρό ν' απαντούν έτσι οι κ.κ. Ληναίος και Μυράτ…
μπράβο κούνελε! άξιζε ο κόπος να ξαναθυμηθούμε αυτήν την τόσο "ανθρώπινη" ταινία.
Ανθρώπινη. Είπες τη λέξη-κλειδί, Βίκυ. Αν υπήρξε κάτι αυτή η ταινία, ήταν αυτό ακριβώς. Ακόμα απορώ με τους λόγους για τους οποίους σόκαρε τόσο κόσμο. Πραγματικά δε μπορώ να καταλάβω. Και, ναι, κρίμα για τον Ληναίο και τον Μυράτ – αλλά, οκ, ας τους συγχωρέσουμε γι' αυτό το ολίσθημα τους… Να ήταν και οι μόνοι.