Ο Οδοστρωτήρας της Ομορφιάς

“Vanity” by Auguste Toulmouche

“All Is Vanity”, by Charles Allan Gilbert

Ερωτοτροπίες και σεξολογίες

Μια καλή φίλη μου ανέφερε πως ένας γεράκος ταξιτζής της είπε πρόσφατα το εξής: «Άνθρωπος που δεν ερωτοτροπεί είναι νεκρός και σήμερα οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει να το κάνουν. Αντί αυτού απλά σεξολογούν.»

Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο το ταξίδι μου στη Ρώμη, πριν τρία χρόνια. Δεν θα ξεχάσω τα βλέμματα των γυναικών στο δρόμο, το πετάρισμα των ματιών τους, το αστραποβόλημα του βλέμματος, εκείνο το ανεπαίσθητο χαμόγελο. Δεν θα ξεχάσω εκείνο το κορίτσι με τη βεντάλια στο τρένο – δεν ήταν απαραίτητα όμορφη, μα ήξερε τι σημαίνει στυλ. Και δεν θα ξεχάσω ποτέ την κοπέλα που με χαιρέτησε, χαρίζοντάς μου ένα γλυκό χαμόγελο, ενώ περίμενα σε μια πλατεία. Ακόμα δεν έχω συνειδητοποιήσει πως μια άγνωστη με χαιρέτησε στα καλά του καθουμένου. Απλά με κοίταξε, χαμογέλασε, είπε “Ciao!” και συνέχισε το δρόμο της. Μα θα θυμάμαι πάντα αυτό το Ciao – τόσο αυθόρμητο, τόσο πηγαίο, τόσο αυθεντικό. Τόσο γνήσια ερωτικό.

Πίσω στην ελληνική πραγματικότητα. Εδώ που τόσες γυναίκες φοβούνται να φλερτάρουν, μη τυχών και «πάρει πολύ θάρρος ο άλλος». Εδώ που παρερμηνεύουν κάθε μορφής προσέγγιση για «πέσιμο». Εδώ που αδυνατούν να διαχωρίσουν το «πάμε για καφέ;» από το «πάμε να πηδηχτούμε;». Εδώ που είναι μονίμως διχασμένες ανάμεσα στις επιταγές της φύσης τους (μια φύση που τις θέλει ελεύθερες στον έρωτα, όπως κάθε πλάσμα στον κόσμο) και στις επιταγές μιας κοινωνίας που βάζει τα πάντα σε καλούπια. Τι θα πουν οι φίλες μου, τι θα πουν οι δικοί μου, τι θα πουν οι γνωστοί και τα λοιπά. Μιας κοινωνίας που μέχρι πριν 40 χρόνια τις παραχωρούσε σαν αντικείμενα προς πώληση, από πατέρα σε σύζυγο, παρέα με την προίκα τους. Και τώρα είναι ελεύθερες – μα η ελευθερία έχει νόημα μόνο αν ξέρεις τι να την κάνεις.

Αρκετές γυναίκες αδυνατούν να χειριστούν το φλερτ. Καταλήγουν να φέρονται απαίσια, υποτιμώντας τους άντρες που τις προσέγγισαν, ξεχνώντας το εξής πολύ σημαντικό: ο άντρας συχνά νιώθει αδύναμος τη στιγμή που κάνει την προσέγγιση. Εκτίθεται. Κόντρα στην παραδοσιακή αντίληψη που θέλει τους άντρες να είναι «κυνηγοί», πολλοί δεν αισθάνονται άνετα με αυτό το ρόλο. Κάτι απολύτως λογικό – σημασία έχει να είσαι ο εαυτός σου, όχι να ακολουθείς τυφλά τις επιταγές και τα πρέπει μιας παράδοσης. Σκεφτείτε λοιπόν πόσο άσχημα νιώθει ένας άντρας που δεν αισθάνεται «κυνηγός», όταν φλερτάρει μια γυναίκα κι εκείνη αποκρούει με αγένεια το φλερτ του. Σκεφτείτε ο ίδιος άντρας να έχει βιώσει το ίδιο αίσθημα απόρριψης πολλές φορές. Με τι θάρρος θα επιδιώξει μετά, για άλλη μια φορά, να προσεγγίσει μια γυναίκα; Πόσες φορές πια να φάει τα μούτρα του;

Μα πολλές γυναίκες αδυνατούν να το κατανοήσουν αυτό. Ξέρουν μόνο να πιπιλάνε τη γνωστή καραμέλα: «δεν υπάρχουν άντρες πια». Ή «οι άντρες δεν μας προσεγγίζουν όπως άλλοτε».

Το φλερτ είναι η φύση η ίδια. Μα η φύση καταλήγει να βιάζεται στα χέρια του γενικευμένου μαζικού κομπλεξισμού. Βλέπω και ακούω συχνά να μιλάνε για το σεξ (να μιλάνε, όχι να το κάνουν), μα ο έρωτας λες και τον κατάπιε ο βούρκος της λήθης. Μα ας αφήσω τον έρωτα – το φλερτ από μόνο του δείχνει να έχει θαφτεί κάτω από ένα συρφετό selfies, like και απρόσωπων γραπτών μηνυμάτων. Δυσκολεύεσαι να εντοπίσεις το γνήσιο από το κάλπικο ανάμεσά τους. Ευκολότερα δύο άνθρωποι θα κάνουν σεξ, παρά θα ερωτοτροπήσουν. Ευκολότερα θα σου «την πέσει» κάποιος, ή εσύ «θα κάτσεις» σε κάποιον, παρά θα φλερτάρετε. Είναι λες και πέφτεις με τα μούτρα στο κύριο γεύμα, δίχως καν να έχεις ζεστάνει το φαγητό πριν. Προφανώς κάθε εποχή μεταμορφώνει το ίδιο το περιεχόμενο των σχέσεων – μα προς ποια κατεύθυνση άραγε.

Kim Kardashian – Το “πρότυπο” άφθονων γυναικών και αντρών

Μη με παρεξηγήσουν οι γυναίκες αναγνώστριες – η πλειοψηφία των αντρών είναι εξίσου υπεύθυνοι για όσα γίνονται. Όταν τόσοι άντρες συγχέουν το φλερτ και την προσέγγιση με τη χυδαιότητα, τη χοντράδα και τις καγκουριές, πώς να μη βγει κακό όνομα στο φλερτ. Όταν τόσοι άντρες φέρουν ως πρότυπο την Kim Kardashian, πώς να μη χάσουν τα μυαλά τους τα κοριτσάκια των ατελείωτων selfies. Ο ένας πόλος τρέφει τον άλλο και αν οι γυναίκες σήμερα έχουν χάσει τη μπάλα, είναι επειδή οι άντρες δίνουν έμφαση στα λάθος πρότυπα. Όλα αυτά σε μια ναρκισσευόμενη, βαθιά κομπλεξική κοινωνία.

Φυσικά στο τέλος την πληρώνει εκείνη η κατηγορία του κόσμου που δεν φταίει σε τίποτα και που επιζητούν κάτι αυθεντικό επιτέλους στη ζωή τους.

Το κόμπλεξ παίρνει πολλαπλές μορφές. Υπάρχει ο κομπλεξισμός της «αιώνια δύσκολης γυναίκας». Και υπάρχει και το ακριβώς αντίθετό του, ο κομπλεξισμός της υπερβολικά εύκολης. Υπάρχουν εκείνες που κρατούν το πάνω χέρι σε μια επαφή υψώνοντας τείχη, κρατώντας αποστάσεις, αποφεύγοντας ακόμα και το στοιχειώδες φλερτ… και υπάρχουν εκείνες που κρατούν το πάνω χέρι με όπλο τους το σεξ – παραχωρώντας τον εαυτό τους με το παραμικρό. Πολύ φοβάμαι πως καταλήγουμε απλά σε συσχετισμούς δύναμης, και τίποτ’ άλλο… Sex and power.

Κι εδώ επανερχόμαστε στον τίτλο της ανάρτησης. Μπροστά στην ακατανίκητη ομορφιά μοιάζουν να ισοπεδώνονται οι προσωπικότητες, τόσο των υποψηφίων «κυνηγών», όσο και της ίδιας της γυναίκας που τη φέρει. Δεν έχει σημασία αν είσαι χαζός ή έξυπνος, αν έχεις πλούσιο ή ανύπαρκτο πνευματικό υπόβαθρο, αν έχεις καλό χαρακτήρα ή χιούμορ ή τίποτα απ’ αυτά… εν τέλει μπαίνεις στον ίδιο σωρό μαζί με όλους τους άλλους – και η επιλογή, να ξέρεις, δεν είναι δική σου.

Με ποια κριτήρια επιλέγει η γυναίκα; Μακάρι να ήξερα να σου πω.

Μακάρι να ήξερε και η ίδια.

Όσο αφορά την προσωπικότητα της γυναίκας; Κάποια πολύ όμορφη δεν έχει ανάγκη να χτίσει προσωπικότητα, να αναπτύξει απόψεις, να θρέψει το μυαλό ή το χαρακτήρα της. Ο δρόμος της μοιάζει στρωμένος με ροδοπέταλα. Θα σπουδάσει, θα βρει μια δουλειά, θα κάνει οικογένεια. Ποτέ δε θα νιώσει πραγματικά μόνη, γιατί πάντα θα υπάρχουν άφθονοι «επίδοξοι εραστές», ακόμα και στο ενδεχόμενο ενός χωρισμού. Θα περιβάλλεται από άντρες – αν και οι γυναίκες πιθανό να την αντιπαθούν, από ζήλεια και μόνο.

Μα είναι στις αντιξοότητες εκεί που οικοδομείς, τούβλο προς τούβλο, την προσωπικότητά σου. Όχι στα εύκολα. Η γυναίκα που δεν έχει βιώσει απόρριψη, που δεν γνωρίζει τι σημαίνει μοναξιά, καταλαβαίνει λιγότερα από σχέσεις συγκριτικά με εκείνη που έχει δει και τις δύο όψεις του νομίσματος. Και όταν έρθει η στιγμή, χρόνια μετά, που η ομορφιά της θ’ αρχίσει να φθίνει, ίσως νιώσει πως κάτι της λείπει. Μα δεν θα ξέρει τι – γιατί δεν έχει έρθει ποτέ σε ουσιαστική επαφή με τον εαυτό της, σαν εκείνη που ερχόμαστε όταν είμαστε μόνοι.

Τον καιρό των μεγάλων λογοτεχνικών ηρωίδων, τύπου Άννα Καρένινα ή Έμμα Μποβαρύ, η ομορφιά συχνά συμπλήρωνε την προσωπικότητα. Κάποιες φορές έφτανε ως το βάθος της ψυχής – εδώ φυσικά αναφερόταν ο Ντοστογιέφσκι όταν έλεγε πως «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Όχι στα κάλπικα χαμόγελα του ίντερνετ ή στα εξώφυλλα των περιοδικών του lifestyle.

Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο

Αισθάνεσαι μόνη σου; Σου φέρθηκε άσχημα ο φίλος σου; Διαπίστωσες πως πήρες 2 κιλά παραπάνω; Κανένα πρόβλημα! Πάρε μια μοιραία πόζα, ανέβασέ τη στο Facebook ή το Instagram, μάζεψε μερικές εκατοντάδες like και μερικές δεκάδες αιτήματα φιλίας από επίδοξους εραστές (τους οποίους φυσικά θα απορρίψεις) – και η ζωή είναι ωραία.

Γιατί λοιπόν να χαραμίζεις το χρόνο σου αναπτύσσοντας απόψεις – άχρηστες οι τελευταίες. Φόρα απλά την άποψη που φοριέται περισσότερο, σαν τα καπέλα, και είσαι καλυμμένη.

Κάνε μου μια χάρη μόνο. Μη μου λες πως «κατά βάθος» αναζητάς κάτι ουσιώδες στη ζωή σου, πως «σε ενδιαφέρουν άντρες με προσωπικότητα», πως «γυρεύεις την επικοινωνία» κι άλλες τέτοιες κουταμάρες. Γιατί οι πράξεις σου, σε καθημερινή βάση, λένε το αντίθετο. Το ίδιο και οι επιλογές σου.

Κρύβεσαι πίσω από μια μάσκα, όπως τόσες. Απλά η δική σου μάσκα τυχαίνει να είναι από τις όμορφες. Μα πίσω από αυτήν, λυπάμαι που το λέω… δεν υπάρχει τίποτα.

Δεν σε κατηγορώ. Μέρος ενός συστήματος είσαι κι εσύ, που προτιμά την εικόνα απ’ τη σκέψη και το λόγο. Ενός συστήματος που θα κατέρρεε αν δινόταν έμφαση στην ουσία, όχι στην επιφάνεια. Γιατί τότε θα συνειδητοποιούσαμε πως δεν έχουν αξία οι βαθμοί στις εξετάσεις… και δεν έχουν νόημα οι διαφημίσεις στην τηλεόραση… και δεν υπάρχει περιεχόμενο στις διασημότητες του Lifestyle… και δεν είναι ανώτερα τα ακριβά ρούχα ή τα πολυτελή αμάξια.

Να ξέρεις, αγαπώ την ομορφιά. Την αγαπώ βαθιά και με προσελκύει ως τον πυρήνα της φύσης μου. Να είσαι βέβαιη πως θα στρέψω τα μάτια μου σε μια όμορφη γυναίκα, αν τη δω στο δρόμο. Το κείμενο αυτό είναι ένας ύμνος στην ομορφιά, όχι το αντίθετό του – αν σου δίνει άλλη εντύπωση, μάλλον δεν διάβασες ανάμεσα στις γραμμές.

Ίσως σου φανεί παράξενο – μα αγαπώ και τις selfies, όταν είναι καλού γούστου! Η ιστορία της τέχνης ξεχειλίζει με ατομικά πορτραίτα – και μου αρέσει να βλέπω το ωραίο. Μα κάπου μεταξύ των χιλιάδων selfies, της κενότητας των επαφών, της αδυναμίας στο φλερτ, των επιφανειακών σχέσεων και της γενικότερης μοναξιάς – θα συμφωνήσεις μαζί μου πως κάπου χάθηκε η μπάλα.

Και αυτές οι άσχημες συμπεριφορές… εξήγησέ μου, για ποιο λόγο να υπάρχουν. Γιατί να δημιουργείς περιττές στενοχώριες εκεί που δεν χρειάζονται. Και αυτό το αδικαιολόγητο ψώνιο – χάθηκε λίγη απλότητα λοιπόν; Λίγη γαμημένη απλότητα.

Στην πραγματικότητα το πρόβλημα ποτέ δεν ήταν η ομορφιά. Είναι η ανασφάλεια. Την οποία προσπαθούμε να καλύψουμε, βάζοντας όμορφα χαλιά πάνω σε σκονισμένα πατώματα.

Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο – αρκεί να τεθεί ξανά στις σωστές βάσεις της. Αρκεί να διώξει τα υποκατάστατα και να θυμηθεί πως είναι να φλερτάρει, να ερωτοτροπεί, να ξεχωρίζει το γνήσιο από το κάλπικο. Να βάλει στην άκρη τους κομπλεξισμούς και τα συμπλέγματα εξουσίας και να αφεθεί στη φύση της – απλή και ελεύθερη.

Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο – όταν γίνει ξανά όμορφη.

Ως τότε, ας προσπαθήσουμε να δίνουμε αξία μόνο εκεί που πρέπει… και να κάνουμε υπομονή! Κλείνω με ένα παλιό μου σκίτσο.

Σκίτσο από το Φονικό Κουνέλι