Οι σχέσεις που αναπτύσσουμε είναι σαν τα έργα μας: θέλουν δουλειά. Σαν τα κτίρια που οικοδομούμε τούβλο-τούβλο και δαπανούμε χρόνο και προσπάθεια• σαν τους κήπους που κλαδεύουμε και ποτίζουμε και αφαιρούμε τα ζιζάνια• σαν τα προϊόντα τέχνης που απαιτούν χρόνο, κόπο και δουλειά – δουλειά, ναι, όχι μόνο “ταλέντο” ή “έμπνευση”. Δουλειά! Όπως είχε πει ο αγαπημένος κομίστας Καρλ Μπαρκς “δουλειά… κι έναν μεγάλο κάλαθο αχρήστων”. Κάναμε κάτι λάθος; Ας το πιάσουμε απ’ την αρχή ξανά, μήπως τα καταφέρουμε καλύτερα στη δεύτερη προσπάθεια!
Όμως δεν βλέπω διάθεση για δουλειά στην εποχή μας. Βλέπω άφθονες σχέσεις της ξεπέτας. Βλέπω επικοινωνία που λήγει στην πρώτη αντιπαράθεση – ή στην υποψία αντιπαράθεσης. Βλέπω συμβιβασμό. Βλέπω μια ευκολία σύναψης επαφών… και μια αντίστοιχη ευκολία διάλυσής τους. Βλέπω ενθουσιασμό και μια περίσσια απογοήτευσης. Βλέπω μια επιφάνεια και μια εικόνα που υποκαθιστά το περιεχόμενο. Οι σχέσεις μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με τη συμπεριφορά μας στο διαδίκτυο: ένα scroll-down. Ένα κλικ κι ένα like. Μια εικόνα. Άλλη μια εικόνα. Καρδούλες.
Και το άλλο άκρο; Οι σχέσεις που διαρκούν; Πόσες ανάμεσά τους συντηρούνται, σαν χαλασμένα τρόφιμα σε ψυγείο, χάρη στη δύναμη της συνήθειας; Ή χάρη στην εξίσου ισχυρή δύναμη της ανασφάλειας; Ένωσε αυτές τις δύο λέξεις και έχεις το πανόραμα της σύγχρονης πραγματικότητας για πλήθος κόσμου.
Κύριο συστατικό τους είναι μια ιδιαίτερα αέρινη, όχι τόσο στέρεη λέξη: η πίστη. Η πίστη υποκαθιστά την πράξη και ο λόγος μοιάζει να ταξιδεύει στα σύννεφα. “Πίστεψε σε μένα και ο δρόμος θα σου φανερωθεί”.
Ε λοιπόν… δεν θέλω να πιστεύω σε μια σχέση. Δεν θέλω να βαδίζουμε και οι δυο στα σύννεφά μας. Δεν θέλω να μετατρέπω σε είδωλο την άλλη ή τον άλλο, ούτε να μετατρέπουν εμένα σε τέτοιο. Δεν θέλω τον δρόμο της τυφλής αφοσίωσης, της πίστης, της απιστίας, της αναμονής για το αιώνιο “μετά” – και όλων αυτών των λέξεων που παραπέμπουν σε θρησκεία.
Δεν θέλω να πιστεύω. Θέλω να εμπιστεύομαι.
Θέλω να πατούμε σε στέρεο έδαφος – και ας χαζεύουμε τα σύννεφα από κει. Θέλω να μπορούμε να συνδιαλεγόμαστε σαν άνθρωποι, όχι σαν αφέντες και πιστοί. Θέλω να μιλούμε, να διαφωνούμε, να εκφράζουμε ό,τι νιώθουμε, το όμορφο, το άσχημο, να ερχόμαστε σε αντιπαράθεση, να τσακωνόμαστε, να τα βρίσκουμε, να σκάβουμε όλο και βαθύτερα, να σκαρφαλώνουμε όλο και ψηλότερα – εμείς οι σκαπανείς, εμείς οι ορειβάτες. Να υψώσουμε τα δικά μας Έβερεστ, να σκάψουμε τα δικά μας Κέντρα της Γης! Να το παλέψουμε, να ιδρώσουμε, να αφιερώσουμε χρόνο και προσπάθεια για εκείνο που αξίζει: το οικοδόμημα της σχέσης μας!
Δεν θέλω ομολογίες πίστης. Δεν γυρεύω τυφλές αφοσιώσεις. Αδιαφορώ για τα χαλινάρια που μας έβαλε ο κόσμος. Θέλω ελευθερία, σαν εσένα. Και γι’ αυτό ζητώ να σ’ εμπιστεύομαι. Και γι’ αυτό ζητώ να δουλέψουμε γι’ αυτή την ελευθερία. Ν’ αγωνιστούμε γι’ αυτή.
Την πίστη την έχεις ή δεν την έχεις. Την εμπιστοσύνη την οικοδομείς. Στον πυρήνα κάθε πίστης ενεδρεύει ανασφάλεια. Η εμπιστοσύνη είναι στέρεη. Η πίστη υψώνει προσδοκίες πελώριες σαν καθεδρικούς ναούς. Η εμπιστοσύνη θέτει ηπιότερους στόχους. Η πίστη αρμόζει στις θρησκείες των ανθρώπων. Όμως η κοινωνία των ανθρώπων θέλει εμπιστοσύνη. Η κοινωνία: ακόμα κι αυτή η μικροσκοπική κοινωνία ανάμεσα σε μένα και σε σένα!
Κάνε με να σ’ εμπιστευτώ. Άσε τα εικονίσματα για τους πιστούς. Δεν είμαι ο ιππότης και δεν είσαι η πριγκίπισσα. Σε θέλω συνοδοιπόρο, σύντροφο ή φίλο – όχι αφέντη και αφέντρα. Θέλω να σε δω δίχως μέικ απ. Τι να κάνω τη χαμογελαστή εικόνα σου; Δε με νοιάζει το χαμόγελο των social media, με νοιάζει ο λόγος σου. Να μου μιλάς. Να μου μιλάς κι όταν διαφωνείς. Κάνε μου κριτική όπως σου κάνω – αν έχω δίκιο, αν έχω άδικο, θα το βρούμε συζητώντας. Θα το βρούμε δουλεύοντας. Όχι με τη φυγή και σίγουρα όχι με την πίστη. Να μιλάς και να ανοίγεσαι και να ξεγυμνώνεσαι όπως ξεγυμνώνομαι κι εγώ. Να έχεις το θάρρος να μιλήσεις και τη δύναμη να σκάψεις. Να έχεις το θάρρος να παλέψεις για μια σχέση. Μπορείς;
Κανείς δεν εγγυάται πως το οικοδόμημα θ’ αντέξει. Η συνταγή ίσως χαλάσει. Μα το ζητούμενο δεν είναι η διάρκεια – είναι η αυθεντικότητα. Όχι το πέταμα τυχαίων συστατικών στη χύτρα και η πίστη πως ίσως βγει κάτι καλό. Όχι τα λατρευτικά ειδώλια που υψώνεις σε βωμούς και απαιτούν μια πίστη τυφλή και δίχως λογική.
Η πίστη διαρκεί όσο μια αιωνιότητα. Όμως προτιμώ μια μέρα αυθεντικότητας μαζί σου, παρά μια αιωνιότητα πίστης δίχως εσένα.
Δεν θέλω η σχέση μας να είναι το χρυσό παλάτι του ουρανού. Θέλω να είναι εκείνη η πηγή στην άκρη του δρόμου. Η πηγή που μας δροσίζει με το νερό και μας ανακουφίζει με τη σκιά της. Η όμορφη αυτή πηγή που ξαποσταίνουμε για λίγο, μέχρι να πιάσουμε πάλι την πεζοπορία μας, στον μεγάλο δρόμο που βαδίζουμε.
Λόγια από το Φονικό Κουνέλι, Μάιος 2024
