«Μικρό γυαλιστερό γυαλιστερό ζωάκι
οπού φοβάσαι όλο και ζαρώνεις,
μην τρέχεις να γλυτώσεις από μένα
με βιάση τόση!
Δε σε χτυπά το φτυάρι μου και δε μπορεί να σε σκοτώσει!
Πολύ λυπάμαι πού οι άνθρωποι εχτροί
γίναν σ’ όλα τα πλάσματα της φύσης,
ώστε να σκέφτεσαι τόσο κακά γι’ αυτούς
και να φοβάσαι εμένα πού ‘χω απ’ το χώμα γεννηθεί θνητός
καθώς εσένα.
Ξέρω, πώς κάθε τόσο, φτωχό, κλέβεις
κανένα ψίχουλο, πρέπει να ζήσεις!
Αν κάποιο στάχυ πού ‘πεοε μου πήρες
σπουδαίο δεν είναι.
Το στάχυ αυτό γούρι θα φέρει, κι’ άλλα
στάχυα μεγάλα.
Σου γκρέμισα το τοσοδούλι σου σπιτάκι
τους παιχνιδότοιχούς του πήρ’ ο αέρας
και δεν υπάρχουν χλωρά μούσκλα άλλο να χτίσεις•
κι οι άνεμοι
χίμηξαν κιόλας, παγεροί σε ζώνουν
και σε δαγκώνουν.
Είχες δει τα χωράφια γυμνά κι άδεια
κι ένοιωθες να ‘ρχεται ο κακός χειμώνας•
έλπιζες βολεμένο στο νοικοκυριό σου
καλά να τον περνούσες.
Μα τρακ! τ’ αλύπητο υνί σε μια στιγμούλα μόνη
σε ξεσπιτώνει.
Πόσον καιρό ροκάνιζες για να τον στήσεις
κειό το μικρό σωρό τα καλαμοφυλλάκια.
Τώρα σε διώξαν, και δε φτάνει ο πόνος
μα δε θα ‘χεις σπίτι
σαν πάρει στα χωράφια και το στρώνει
πάχνη και χιόνι.
Μα, τυφλοπόντικα, δεν είσαι ο μόνος
που δείχνει πώς η πρόνοια μάταιη είναι.
Τα πι’ όμορφα σχέδια και ποντικών κι ανθρώπων
συχνά σωροί συντρίμμια•
κι η υπόσχεση αντί χαρές μας δίνει μόνο
πλήξη και πόνο.
Και πάλι, ω ποντικέ, από με πιο ευτυχισμένος είσαι!
γιατί μονάχα τωρινά κακά σε βασανίζουν,
ενώ εγώ, το μάτι αν στρέψω πίσω
πληγές να στάζουν θ’ αντικρύσω.
Κι’ αν μπρος κοιτάξω τρέμω για ό, τι
μαντεύω να ’ρχεται κατόπι.»
****************
“Wee, sleeket, cowran, tim’rous beastie,
O, what a panic’s in thy breastie!
Thou need na start awa sae hasty,
Wi’ bickerin brattle!
I wad be laith to rin an’ chase thee
Wi’ murd’ring pattle!
I’m truly sorry Man’s dominion
Has broken Nature’s social union,
An’ justifies that ill opinion,
Which makes thee startle,
At me, thy poor, earth-born companion,
An’ fellow-mortal!
I doubt na, whyles, but thou may thieve;
What then? poor beastie, thou maun live!
A daimen-icker in a thrave
’S a sma’ request:
I’ll get a blessin wi’ the lave,
An’ never miss ’t!
Thy wee-bit housie, too, in ruin!
It’s silly wa’s the win’s are strewin!
An’ naething, now, to big a new ane,
O’ foggage green!
An’ bleak December’s winds ensuin,
Baith snell an’ keen!
Thou saw the fields laid bare an’ waste,
An’ weary Winter comin fast,
An’ cozie here, beneath the blast,
Thou thought to dwell,
Till crash! the cruel coulter past
Out thro’ thy cell.
That wee-bit heap o’ leaves an’ stibble
Has cost thee monie a weary nibble!
Now thou’s turn’d out, for a’ thy trouble,
But house or hald,
To thole the Winter’s sleety dribble,
An’ cranreuch cauld!
But Mousie, thou art no thy-lane,
In proving foresight may be vain:
The best laid schemes o’ Mice an’ Men
Gang aft agley,
An’ lea’e us nought but grief an’ pain,
For promis’d joy!
Still, thou art blest, compar’d wi’ me!
The present only toucheth thee:
But Och! I backward cast my e’e,
On prospects drear!
An’ forward tho’ I canna see,
I guess an’ fear!”
****************
“Ωδή σ’ ένα Ποντίκι”, του ποιητή των highlands της Σκωτίας, Ρόμπερτ Μπερνς, [Robert Burns, “To a Mouse”]. Έτος καταγραφής, 1785. Λέγεται πως ο ποιητής κατέγραψε το τραγούδι ενώ είχε μόλις καταστρέψει, άθελά του, τη φωλιά του ποντικού – και κρατούσε ακόμα το άροτρο στο χέρι του.
Η μετάφραση είναι της Ρίτας Μπούμη Παπά. Πίνακας: “Scottish Highlands” του Gustave Doré, 1875.
